Online pestgedrag: bijna niemand grijpt in

70 procent van de Nederlanders tussen 16 en 18 jaar vindt dat er iets gedaan moet worden aan kwetsend online gedrag. Toch komen ze vaak niet voor elkaar op als iemand online wordt gepest. Dat blijkt uit onderzoek dat is gepubliceerd bij de start van de Week van de Mediawijsheid 2022.

Nederlanders tussen 16 en 80 jaar komen op sociale media niet voor elkaar op als ze zien dat iemand publiekelijk wordt vernederd, buitengesloten of genegeerd. Veel mensen zeggen dat ze niet over de juiste vaardigheden te beschikken om in te  grijpen. De onderzoekers pleiten voor meer 'upstanders', mensen die opkomen voor anderen om kwetsend online gedrag tegen te gaan. Daarvoor is het belangrijk dat iedereen voldoende kennis heeft van online shaming en cancelling, stellen de onderzoekers.

Generatie Z

Een vergelijking tussen verschillende generaties laat zien dat jongeren tussen 16 en 24 jaar, de zogenoemde Generatie Z, het meest geneigd zijn om online voor anderen op te komen. Toch komen ook zij vaak niet in actie, uit angst om zelf het doelwit te worden of omdat ze denken dat hun acties geen verschil maken. De onderzoekers pleiten ervoor om in het onderwijs meer aandacht te besteden aan kwetsend gedrag online en de gevolgen die dat kan hebben. Daardoor kunnen jongeren dit gedrag beter herkennen en leren ze dat hun acties wel degelijk een positieve invloed kunnen hebben.

Online gedrag veranderen

Uit ander onderzoek blijkt dat basisschoolleerlingen willen dat er iets verandert aan hoe mensen zich online gedragen. Kinderen in groep 7 en 8 spelen tijdens de Week van de Mediawijsheid de game MediaMasters. In deze game krijgen zij stellingen voorgelegd over de kansen en gevaren van digitale media. Uit de eerste resultaten blijkt dat 15 procent van de kinderen vindt dat online gemeen doen tegen elkaar er gewoon bij hoort. 28 procent vindt dat het er echt niet bij hoort en de meerderheid zegt te willen dat het niet zo was.

Structureel aandacht nodig

Volgens Peter Nikken van het Nederlands Jeugdinstituut laat het onderzoek duidelijk zien dat jongeren meer behoefte hebben aan kennis en ondersteuning op het gebied van mediawijsheid. 'Leraren en ouders hebben een belangrijke rol bij het stimuleren van mediawijsheid bij kinderen en jongeren. Zij kunnen hen leren om kwetsend gedrag online te herkennen en om in te grijpen als iemand online asociaal gedrag vertoont. Het is cruciaal om hier structureel en het hele jaar door aandacht aan te besteden, niet alleen tijdens de Week van de Mediawijsheid. Het is belangrijk dat leerkrachten daarvoor de juiste instrumenten en effectieve lesmaterialen hebben, en dat zij die ook vakkundig kunnen inzetten. Alleen zo zorgen we ervoor dat kinderen en jongeren kritisch, bewust en zelfstandig kunnen zijn in de online omgeving.'

Bron: Netwerk Mediawijsheid

Meer informatie

Bericht Netwerk Mediawijsheid over asociaal gedrag onlineOnderzoeksrapport Netwerk MediawijsheidBericht Netwerk Mediawijsheid over MediaMasters