Wel geld voor jeugd maar geen visie

Het nieuwe regeerprogramma bevat positieve en negatieve punten voor kinderen en jongeren in Nederland. Het is echter vooral een optelsom van maatregelen zonder samenhang. 'Er ontbreekt een visie op wat kinderen en jongeren nodig hebben om gezond, veilig en kansrijk op te groeien. Daardoor is het uiteindelijke effect lastig te beoordelen', zegt Ans van de Maat van het Nederlands Jeugdinstituut.

Het voortzetten van de schoolmaaltijden en de aandacht voor basisvaardigheden als taal en rekenen in het onderwijs zijn op zich positieve punten uit het regeerprogramma.

Tegelijkertijd staan in het programma maatregelen die de kansengelijkheid en ontplooiingskansen van kinderen schaden. De btw op sport, cultuur en boeken gaat omhoog. De subsidie voor de maatschappelijke diensttijd wordt afgeschaft. Op het programma School en Omgeving, voor leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben, wordt vanaf 2026 veel gekort. Waar het gaat om het verminderen van het aantal kinderen dat opgroeit in armoede, is de nieuwe regering minder ambitieus dan de vorige. Het vorige kabinet wilde de kinderarmoede verkleinen, het huidige wil die niet verder laten oplopen. Het regeerprogramma legt niet uit hoe de positieve en negatieve keuzes tegen elkaar zijn afgewogen.

Kansengelijkheid

Voor kansengelijkheid van kinderen die opgroeien in armoede is niet alleen een hoger gezinsinkomen belangrijk. Sport en cultuur in de wijk bieden hen kansen om zich te ontplooien, een programma als School en Omgeving doet hetzelfde op school. De regeling voor brede brugklassen is met ingang van 2025 afgeschaft terwijl juist deze regeling leerlingen uit gezinnen met een lage sociaaleconomische positie de ruimte biedt om over te stappen naar een passend schoolniveau en daarmee hun onderwijskansen vergroot.

De regering gaat verder met de uitvoering van de Hervormingsagenda Jeugd. Dat is voor de ontwikkeling van jeugdhulp van belang. De ambitie van de hervormingsagenda om het jeugdzorggebruik terug te dringen is echter mede afhankelijk van de kwaliteit van de pedagogische basisvoorzieningen. Een visie op die samenhang ontbreekt in het regeerprogramma.

Geen doel en geen perspectief

'Het regeerprogramma bevat in allerlei hoofdstukken maatregelen die kinderen en jongeren raken, positief en negatief', signaleert Ans van de Maat van het Nederlands Jeugdinstituut. 'Uit het geheel spreekt echter geen doel en geen perspectief voor de jeugd. Ik ben er dan ook niet gerust op dat de optelsom van de maatregelen positief uitpakt. Integendeel.'

'Grote maatschappelijke problemen staan een positieve toekomst in de weg', vervolgt Van de Maat. 'Jongeren kampen steeds meer met mentale klachten en prestatiedruk. Er zijn nauwelijks woningen voor hen beschikbaar. Grote groepen hebben te maken met sociaaleconomische achterstelling. De toekomst van kinderen en jongeren wordt overschaduwd door de gevolgen van milieuvervuiling en klimaatverandering.'

Volwassenen van morgen

'Ik zou het goed vinden als onze regering een visie heeft op wat kinderen nodig hebben om zich te kunnen ontwikkelen in deze samenleving. De kinderen van vandaag zijn immers de volwassenen van morgen.'

Meer informatie

Regeerprogramma kabinet-SchoofBericht ministerie van VWSBericht ministerie van OCWBericht ministerie van Justitie en Veiligheid