Het stapelen van opleidingen in het voortgezet onderwijs is tot 2020 moeilijker geworden, vooral voor vmbo-leerlingen. Er waren grote verschillen tussen scholen in de kansen die zij leerlingen gaven om te stapelen, ontdekte het Centraal Planbureau (CPB).
Uit onderzoek van het CPB blijkt dat het voor leerlingen van vmbo en havo tussen 2007 en 2019 niet makkelijker is geworden om door te stromen naar het hoger onderwijs. Het CPB ziet daarvoor verschillende oorzaken. Zo bleken leerlingen die het wel lukte, door te stromen met een hoger eindcijfer. Dat kan wijzen op meer selectie aan de poort. Verder stroomden minder leerlingen met vmbo-t binnen hun eigen school door naar de havo. Ook namen de mogelijkheden af om na de basisschool via een brede brugklas op een hoger niveau te beginnen.
Kansenongelijkheid
Het aantal stapelende leerlingen bleek per school voor voortgezet onderwijs sterk te verschillen. De uitersten lagen tussen 5 en 35 procent voor leerlingen met vmbo-t. De scholen met de meeste stapelaars lieten meer leerlingen met een lager eindcijfer van hun vorige opleiding toe. Dat bleek voor hun slagingskansen daarna niet uit te maken. Leerlingen van scholen met weinig stapelaars kozen vaker voor een alternatieve route via het mbo, maar slaagden daar minder goed in. Volgens het CPB duidt dit op kansenongelijkheid met nadelige gevolgen voor de toekomst.
Doorstroomrecht
Sinds 2020 geldt het doorstroomrecht voor vmbo- en havo-leerlingen. Daardoor kunnen havo-leerlingen nu zonder voorwaarden doorstromen naar het vwo. Vmbo-leerlingen met een gemengde of theoretische leerweg moeten voortaan worden toegelaten tot de havo als zij geslaagd zijn met een extra vak. 'Het verschil tussen scholen in de mogelijkheden om te stapelen is opvallend groot en versterkt inderdaad de kansenongelijkheid', reageert Ellen Donkers van het Nederlands Jeugdinstituut. 'Het is te hopen dat het doorstroomrecht daar verandering in brengt met de gelijke eisen voor toelating. Of dat sinds 2020 ook echt gebeurt, moet uiteraard nog onderzocht worden.'
Brede brugklassen
Een ander opvallend resultaat uit het CPB-onderzoek vindt Ellen Donkers de afname van het aantal brede brugklassen. 'De oorzaak daarvan is niet duidelijk, maar het is wel zorgelijk. Een brede brugklas biedt al eerder in de schoolloopbaan kansen om naar een hoger niveau door te stromen. Daardoor hoeven leerlingen niet te stapelen en dat scheelt al gauw een paar schooljaren.'
Bron: CPB
Meer informatie
-
SER: Verbeter onderwijs voor gelijkere kansen
SER: Verbeter onderwijs voor gelijkere kansenLees meer over SER: Verbeter onderwijs voor gelijkere kansenHet huidige Nederlandse onderwijssysteem kan de kansenongelijkheid van kinderen en jongeren eerder vergroten in plaats van verkleinen. Dat zegt de SER.
SER: Verbeter onderwijs voor gelijkere kansen -
'Latere onderwijsselectie vergroot gelijke kansen'
'Latere onderwijsselectie vergroot gelijke kansen'ProfessionalsBeleidsmakersLees meer over 'Latere onderwijsselectie vergroot gelijke kansen'Stel de selectie voor een specifieke onderwijsvorm uit tot na de eerste drie jaren van het voortgezet onderwijs.
'Latere onderwijsselectie vergroot gelijke kansen' -
Kind arme ouders krijgt vaak lager schooladvies
Kind arme ouders krijgt vaak lager schooladviesProfessionalsBeleidsmakersLees meer over Kind arme ouders krijgt vaak lager schooladviesKinderen van arme ouders krijgen bij hun schooladvies niet dezelfde kansen als kinderen van rijke ouders.
Kind arme ouders krijgt vaak lager schooladvies