'School heeft langetermijnstrategie nodig'

Scholen hebben een langetermijnstrategie nodig om de basisvaardigheden taal, rekenen en burgerschap te verbeteren en leerlingen en studenten gelijke kansen te bieden. Dat stelt de Inspectie van het Onderwijs in haar rapport Staat van het Onderwijs 2023.

Acute problemen zoals het lerarentekort en de prestatiedruk maken het lastig om in het onderwijs te focussen op de lange termijn, aldus de Onderwijsinspectie. Toch is het cruciaal om samen concrete doelen te stellen, lessen goed voor te bereiden en te blijven professionaliseren.

Inhaalslag

In het primair onderwijs hebben de kinderen met de grootste achterstand op de basisvaardigheden een inhaalslag gemaakt, concludeert de inspectie. Maar in de onderbouw van het voortgezet onderwijs halen veel leerlingen niet de fundamentele niveaus voor taal en rekenen. Ook op het mbo ligt het taalniveau laag: zo'n 6.000 afgestudeerde mbo'ers beheersen de taal onvoldoende om mee te kunnen draaien in de samenleving.

De inspectie wijst ook op de grote slag die te slaan is in het realiseren van gelijke kansen. Hoewel herziene en dubbele schooladviezen leerlingen meer kansen bieden, zijn er nog steeds barrières om door te stromen. Zo ontbreken te vaak doorlopende leerlijnen, voldoende begeleiding en onderbouwde selectieprocedures.

Leraren behouden

Er is al jaren een lerarentekort dat niet snel zal verdwijnen. Om leraren te behouden voor het vak is het van belang ruimte te maken voor professionalisering, aldus de inspectie. Dit is belangrijk voor de onderwijskwaliteit en voor het werkplezier van leraren. Er is meer en vooral betere begeleiding van beginnende leraren nodig. Ook moet er meer aandacht komen voor de bijscholing van huidige leraren.

Naast voldoende leraren is ook het welzijn van leerlingen en studenten essentieel om tot leren te komen, schrijft de Onderwijsinspectie. Het percentage leerlingen dat stress en prestatiedruk ervaart en het aantal studenten dat kampt met een psychische aandoening is echter fors toegenomen in de afgelopen jaren. De groeiende toestroom van nieuwkomers kwam daar afgelopen jaar bij.

Welbevinden van leerlingen

'Het is goed dat de onderwijsinspectie pleit voor een langetermijnstrategie gericht op basisvaardigheden, burgerschap en gelijke kansen', zegt Leonie Cornielje van het Nederlands Jeugdinstituut. 'Daarbij is het wel belangrijk dat je de didactische ontwikkeling niet los ziet van de sociaal-emotionele ontwikkeling en het welbevinden van leerlingen. Leren en welbevinden zijn wederkerig. Een leerling die zich niet thuis voelt in de klas, zal weinig leren.'

'In het onderwijs ligt veel druk op presteren. Examenresultaten zijn leidend. Leerkrachten denken: als ik die stof er maar doorheen heb. Dan is het verleidelijk om je vooral te richten op de leerlingen die goed meedoen in de les. Terwijl het ook nodig is om oog te hebben voor dat stille kind achter in de klas. Want als dat kind niks snapt van de leerstof, leert het ook niks. Daarom zou het mooi zijn als sociale vaardigheden en welbevinden in de opleiding van leraren meer één wordt met het didactische deel van het onderwijs.'

Bron: Inspectie van het onderwijs

Meer informatie

Bericht Inspectie van het onderwijs