'Regie nodig bij omvormen JeugdzorgPlus'

Het ministerie van VWS en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten moeten snel de regie nemen bij de ombouw van JeugdzorgPlus. Dat zegt de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd. De inspectie vindt dat er snel duidelijkheid moet komen over het hulpaanbod voor jongeren met complexe problemen die nu JeugdzorgPlus krijgen.

JeugdzorgPlus is een vorm van gesloten jeugdzorg voor jongeren met ernstige problemen die intensieve behandeling en bescherming nodig hebben. Besloten is om JeugdzorgPlus af- en om te bouwen, bijvoorbeeld door als alternatief kleinschalige, meer open voorzieningen te ontwikkelen. Bij dat proces van omvorming ontbreekt landelijke regie, constateert de inspectie nu.

Ontwikkeling van alternatieven

Beslissingen over de af- en ombouw van JeugdzorgPlus worden nu op regionaal niveau genomen. Jeugdhulpregio's gaan verschillend om met de ontwikkeling van alternatieven. Ook is er verschil in de ruimte die de instellingen krijgen voor kwaliteitsverbetering en innovatie. De inspectie is bang dat er daardoor straks geen landelijk dekkend en passend aanbod overblijft voor jongeren met ernstige problemen.

Nu al worden steeds minder jongeren geplaatst in een JeugdzorgPlus-instelling. Maar het is onduidelijk waar jongeren met ernstige problemen dan wel terechtkomen en of zij passende hulp krijgen, aldus de inspectie. Er zijn bijvoorbeeld te weinig behandelplekken in de jeugd-ggz. Ook zijn er te weinig woonplekken met begeleiding waar jongeren naartoe kunnen na hun behandeling in JeugdzorgPlus. Soms blijven ze daardoor langer in JeugdzorgPlus dan nodig is.

Vrijheidsbeperkende maatregelen

Verder maakt de inspectie zich zorgen over de toepassing van vrijheidsbeperkende maatregelen in open jeugdhulpinstellingen. Door de omvorming van JeugdzorgPlus komen daar meer jongeren met ernstige gedragsproblemen. De inspectie signaleert dat medewerkers daar vrijheidsbeperkende maatregelen toepassen, terwijl dat niet wettelijk geregeld is. Ze pakken jongeren bijvoorbeeld stevig vast of plaatsen hen in afzondering op hun kamer. De inspectie vindt het nodig dat er meer duidelijkheid komt over de toepassing van vrijheidsbeperkende maatregelen in open instellingen.

Extra aandacht voor JeugdzorgPlus

Het is goed dat de inspectie extra aandacht heeft voor JeugdzorgPlus, zegt Els Mourits van het Nederlands Jeugdinstituut. 'Dat is belangrijk, omdat het gaat om kwetsbare jongeren. Voor hen moet een alternatief hulpaanbod beschikbaar zijn als JeugdzorgPlus de deuren sluit.'

Knelpunten en oplossingen

Ook deelt Mourits de zorgen van de inspectie over het toepassen van vrijheidsbeperkende maatregelen in voorzieningen voor open residentiële jeugdhulp. Op verzoek van het ministerie van VWS werkt het Nederlands Jeugdinstituut aan kennis en bewustwording over vrijheidsbeperkende maatregelen. Mourits: 'Het wordt geen richtlijn, zoals de inspectie schrijft in haar rapport, maar een handreiking. Samen met ouders, jongeren, professionals en gezinshuisouders verkennen we de knelpunten en oplossingen. We bekijken mogelijkheden voor het inzetten van individuele pedagogische maatregelen in de open residentiële jeugdhulp. Met speciale aandacht voor het omgaan met veiligheid bij deze jongeren met complex gedrag.'

Bron: Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd

Meer informatie

Bericht inspectieRapport Weinig goede alternatieven voor JeugdzorgPlus, stevige regie nodig