Minder vrijheidsbeperking in JeugdzorgPlus

JeugdzorgPlus-instellingen gebruiken steeds minder vrijheidsbeperkende maatregelen. Maar ze voldoen nog niet aan de norm daarvoor die ze zelf hebben opgesteld. Dat constateert de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd in haar rapportage over zeven JeugdzorgPlus-locaties.

JeugdzorgPlus is een vorm van gesloten jeugdzorg voor jongeren met ernstige problemen die intensieve behandeling en bescherming nodig hebben. Besloten is om de gesloten jeugdhulpvoorzieningen zoveel mogelijk te vervangen door kleinschalige, open voorzieningen. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd houdt toezicht op die ombouw van JeugdzorgPlus. Ze publiceert nu haar rapportages over zeven van de vijftien JeugdzorgPlus-locaties. Over de andere instellingen volgen nog rapportages.

Minder afzondering

De professionals op de locaties doen hun best om de inzet van vrijheidsbeperkende maatregelen terug te dringen, stelt de inspectie. Ze passen bijvoorbeeld minder afzondering toe en pakken de jongeren minder vast. Wel zijn er regelmatig nog algemene maatregelen voor een hele groep, zoals urinecontrole na verlof of het inleveren van telefoons. Ook voldoen de locaties niet allemaal aan de nieuwe wettelijke regel dat kamerdeuren van jongeren 's nachts niet op slot mogen. Deuren gaan soms toch op slot, bijvoorbeeld omdat er geen cameratoezicht is op de gang of omdat er te weinig personeel is om toezicht te houden.

Spoedplaatsingen

De instellingen spannen zich in om passende hulp te bieden, maar dat lukt niet overal even goed. Bij spoedplaatsingen is bijvoorbeeld meestal niet samen met de jongere en het gezin een verklarende analyse gemaakt van de problemen van de jongere en de mogelijke oplossingen. Daardoor kan de inspectie niet beoordelen of de geboden hulp passend is voor de jongere.

Echte vooruitgang

Het is echt een vooruitgang dat de instellingen concrete stappen hebben gezet om vrijheidsbeperkende maatregelen te verminderen, stelt Anne Addink van het Nederlands Jeugdinstituut. 'Een mooi voorbeeld is de manier waarop een van de instellingen werkt met signaleringsplannen met interventies die professionals kunnen inzetten als bij een jongere de spanning oploopt. Bij de ene jongere is die interventie bellen met een vriend, de ander gaat vissen of een potje voetballen. Daar zie je dat het de instelling lukt om maatwerk te leveren. Ook werken met kleinere groepen helpt daarbij.'

Alternatieven voor gesloten plaatsing

'Uit de inspectierapporten blijkt ook dat de instellingen hard werken aan allerlei alternatieven om gesloten plaatsingen te voorkomen of te verkorten', zegt Addink. 'Ze zetten bijvoorbeeld vaker een civiel trajectberaad in om samen met jongeren en hun ouders een plan op te stellen voor hulp, maar ook onderwijs, dagbesteding en wonen. Ook werken ze meer met ambulante teams voor deze groep jongeren. Daaraan zie je dat de ombouw van JeugdzorgPlus nu duidelijk op gang komt.'

Bron: Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd

Meer informatie

Bericht Inspectie Gezondheidszorg en JeugdToezichtsrapporten JeugdzorgPlus