'Maak suïcide bespreekbaar in JeugdzorgPlus'

Maak het omgaan met suïcidaal gedrag van jongeren bespreekbaar en werk vanuit contact en nabijheid. Dit leidt tot minder suïcidaal gedrag bij jongeren in de JeugdzorgPlus. Dat staat in het proefschrift van Shireen Kaijadoe waarop zij op 16 december promoveerde aan de Radboud Universiteit Nijmegen.

Suïcidaal gedrag komt steeds vaker voor in de JeugdzorgPlus. Met haar proefschrift wil Karijadoe beter inzicht krijgen in hoe er in de JeugdzorgPlus wordt gereageerd op suïcidaal gedrag bij jongvolwassenen. Hiervoor sprak ze jongeren met suïcidale gedachten die in de JeugdzorgPlus verblijven, maar ook met professionals die deze jongeren begeleiden. Haar belangrijkste aanbevelingen: blijf in verbinding met jongeren, train professionals beter en maak suïcidaal gedrag bespreekbaar op de werkvloer.

Reacties op suïcidaal gedrag

Hoe wordt er door professionals gereageerd op suïcidaal gedrag? Jongeren noemden als negatieve reacties onder meer boos worden en dwangmaatregelen. Angst voor dwangmaatregelen was voor jongeren de belangrijkste reden om zich terug te trekken en niet met professionals in gesprek te gaan over suïcidale gedachten.

Sommige geïnterviewde jongeren benoemden positieve reacties, zoals het bieden van nabijheid en tonen van betrokkenheid. Dit onderstreept het belang van relationele aspecten in suïcidepreventie. Gehoord en gezien worden, contact en verbinding zijn belangrijke psychologische basisbehoeften bij jongvolwassenen met suïcidaal gedrag. Aan die basisbehoeften wordt in JeugdzorgPlus vaak niet voldaan, aldus de geïnterviewde jongeren.

Impact op professionals

Het meemaken van suïcide heeft een grote impact op professionals. Het maakt hen voorzichtiger en werkt belemmerend in hun handelen. Sommige professionals voelen zich verantwoordelijk voor de dood van een jongere. Ook voelen professionals zich regelmatig machteloos, omdat ze niet weten hoe ze moeten reageren op suïcidaal gedrag. Ze missen kortom de benodigde kennis en vaardigheden. Daarom is het volgens Kaijadoe belangrijk dat professionals meer ondersteuning, training en bijscholing krijgen op het gebied van suïcide om hun moeilijke werk vol te kunnen houden. Hierbij hoort volgens haar ook dat het omgaan met suïcidale jongeren bespreekbaar moet worden gemaakt op de werkvloer.

Liefdevolle zorg

Harmke Bergenhenegouwen van het NJi las het proefschrift en is blij met de aanbevelingen. 'Het is hoopvol dat het belang van liefdevolle zorg hiermee bevestigd wordt. We weten dat nabijheid, een luisterend oor en het uitblijven van een oordeel helpend zijn voor jongeren met suïcidale gedachten. Maar dat kan best moeilijk zijn in de praktijk, door een gevoel van onmacht, angst of tijdgebrek. Hopelijk helpt dit proefschrift bij de ontwikkeling van de expertise bij professionals in het bieden van liefdevolle en aandachtsvolle zorg. Zij kunnen dit echter niet alleen. Het is belangrijk dat suïcide bespreekbaar wordt gemaakt en dat hier in alle lagen van een jeugdhulporganisatie aandacht, tijd en ruimte voor is.'

Meer informatie

Proefschrift Shireen Kaijadoe