'Let op veiligheid bij omgangsconflict'

Professionals die te maken hebben met complexe gezags- en omgangszaken hebben niet altijd voldoende aandacht voor de veiligheid van kinderen. Ook werken de betrokken organisaties soms langs elkaar heen. Dat stelt de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ) in een advies. De RSJ legt in zijn advies veel nadruk op regie en instrumenten, ziet Harmke Bergenhenegouwen van het Nederlands Jeugdinstituut. 'Dat is niet de beste oplossing voor onveiligheid.'

Er is tegenwoordig meer aandacht voor de rol van ongelijke machtsverhoudingen en partnergeweld tijdens en na een scheiding, aldus de RSJ in zijn advies aan de minister voor Rechtsbescherming. Ook is er meer oog voor de positie van kinderen. Toch signaleert de RSJ een aantal knelpunten. Zo ontbreekt vaak regie bij het voorkomen of stoppen van onveiligheid van kinderen. De rechter heeft soms tijdens de zitting niet de informatie die nodig is om de veiligheid van kinderen te beoordelen. Organisaties delen niet altijd de informatie waarover zij beschikken, werken dan langs elkaar heen en nemen soms tegenstrijdige beslissingen. Ook gebruiken organisaties verschillende screeningsinstrumenten. En er is niet genoeg hulpverlening voor kinderen en ouders die te maken hebben met geweld in afhankelijkheidsrelaties.

Aanbevelingen

De RSJ heeft een reeks van aanbevelingen opgesteld. Beleg bijvoorbeeld de regierol bij één organisatie of persoon die informatie kan opvragen en delen. Stel samenwerkingsconvenanten op tussen organisaties en zorg dat hun medewerkers met elkaar in contact komen, zodat ze kennis en ervaring kunnen uitwisselen. Ontwikkel verder een gezamenlijk screeningsinstrument. Organiseer publiekscampagnes en voorlichting over gezonde relaties en omgangsvormen en over het melden van geweld. En ontwikkel een landelijk dekkend hulpaanbod voor gezinnen.

Het is belangrijk dat de RSJ pleit voor meer samenwerking. Harmke Bergenhenegouwen: 'Bij complexe scheidingen zijn vaak professionals uit verschillende domeinen betrokken, zoals politie en justitie, het wijkteam, de jeugdhulp of de ggz. Het is belangrijk dat zij elkaar begrijpen, leren kennen en een gezamenlijke visie hebben op de veiligheid in het gezin.'

Omgang veilig maken

Wat opvalt is dat de RSJ veel nadruk legt op convenanten en instrumenten. Bergenhenegouwen: 'Dat is niet de beste oplossing voor onveiligheid bij partnergeweld. Kijk eerst hoe je de omgang met elkaar veilig kunt maken. Bijvoorbeeld met een grootouder of iemand anders uit het netwerk van het gezin die erbij kan zijn.'

'Het advies gaat vooral over wat professionals en organisaties onderling moeten regelen', zegt Bergenhenegouwen. 'Zonder de ouders erbij. Dat is een gemis. Praat juist met ouders over wat er nodig is om de situatie veilig te maken voor kinderen. Er spelen vaak veel problemen op allerlei gebieden. Ouders hebben onwijs veel stress. Er is veel aan de hand als er huiselijk geweld is tussen ouders of als ouders uit onmacht hun kind gaan slaan. Dat willen ze helemaal niet. Als je uitgaat van de liefde van ouders voor hun kind, en samen met hen bepaalt wat er moet gebeuren om contact te houden, dan kom je veel verder dan met allerlei instrumenten, protocollen en campagnes.'

'Natuurlijk zijn er altijd situaties waarin het niet lukt om de omgang veilig te maken. Soms is het nodig dat kinderen een van hun ouders niet zien. Maar het kan veel vaker wél dan we nu vaak denken.'

Meer informatie

Bericht Raad voor Strafrechtstoepassing en JeugdbeschermingAdvies Kind-onveiligheid in complexe (ex-) partnerrelaties