AIVD: Meer jongeren radicaliseren online

Het aantal minderjarigen dat een terroristische dreiging vormt, neemt toe. Daarbij speelt het internet een belangrijke rol. Dat stelt de AIVD in het rapport Een web van haat. 'Probeer te begrijpen waar jongeren online mee bezig zijn', adviseert NJi'er Hannes van de Ven. 'Een band behouden is een voorwaarde om jongeren te helpen deradicaliseren.'

Tientallen jongeren vormen een dreiging voor de nationale veiligheid, aldus de AIVD. Het aantal minderjarige jihadisten neemt sinds 2023 toe. En de Nederlandse rechts-terroristische beweging bestaat sinds 2020 voor een groot deel uit minderjarigen.

Jongeren komen online in aanraking met jihadistische en rechts-terroristische propaganda via sociale media, gamingplatforms en open en gesloten chatgroepen. Ze hebben ook online contact met jihadisten en aanhangers van het rechts-terrorisme.

Om de dreiging van radicaliserende jongeren tegen te gaan, is volgens de AIVD maatwerk nodig. Dat varieert van begeleiding en hulpverlening tot de inzet van het jeugdstrafrecht.

Richtlijn Radicalisering

'Het is mooi dat de AIVD maatwerk belangrijk noemt', zegt Hannes van de Ven van het Nederlands Jeugdinstituut. 'Aanknopingspunten voor dat maatwerk vinden jeugdprofessionals in de richtlijn Radicalisering. Die laat zien hoe zij vanuit een pedagogische invalshoek kunnen omgaan met mogelijk radicaliserende jongeren.'

'De richtlijn Radicalisering is gericht op professionals in de jeugdhulp en jeugdbescherming, maar ook eerstelijns professionals zoals jongerenwerkers en onderwijsprofessionals kunnen er adviezen uit halen. Zij werken met jongeren in hun dagelijkse leven en kunnen de eerste signalen zien. Radicalisering is een proces, geen zwart-witsituatie. Dat jongeren soms vatbaar zijn voor radicale ideeën, heeft te maken met hun ontwikkeling. Ze zijn op zoek naar hun identiteit en worden dan soms gegrepen door radicale idealen.'

Radicalisering signaleren

Signaleren dat een jongere radicaliseert is moeilijk, vertelt Van de Ven. 'Jongeren die radicaliseren isoleren zichzelf, maken online nieuwe vrienden en doen online steeds extremere uitspraken. Het is lastig om daar achter te komen. Je moet er een niet-pluisgevoel voor ontwikkelen.'

'Probeer te begrijpen waar jongeren online mee bezig zijn', adviseert Van de Ven. 'Wat zien ze, wat raakt ze? Daar kun je laagdrempelig gesprekken over voeren. Je kunt jongeren er gewoon naar vragen. 'Wat is Discord? Waar heb je het over op Telegram?' Jongeren vinden het vaak leuk om daarover te vertellen. Het belangrijkste is om dicht bij de jongeren te blijven. Een band behouden is een voorwaarde om jongeren te helpen deradicaliseren.'

Kijken naar de context

Bij de begeleiding van deze jongeren is het belangrijk om naar hun context te kijken, vertelt Van de Ven. 'Hebben ze psychosociale problemen? Worden ze uitgesloten, gediscrimineerd of gepest? Zijn er heftige dingen gebeurd in de omgeving? Hoe is de relatie met de ouders?'

'Het is makkelijk om online in radicale groepen terecht te komen. Het voordeel is wel dat je er ook weer makkelijk uit kunt stappen – in ieder geval makkelijker dan in de fysieke wereld.'

Meer informatie

Bericht AIVDRapport Een web van haatRichtlijn Radicalisering