Adolescence: 'Wees als professional aanwezig en alert'

Door de serie Adolescence is de negatieve invloed van online omgevingen zoals de 'manosphere' op kinderen en jongeren volop in het nieuws. Marielle Balledux van het NJi: 'Als kinderen zich niet gehoord of gezien voelen en hun heil online gaan zoeken, kan dit negatieve consequenties hebben.'

Het 13-jarige personage Jamie uit Adolescence voelt zich niet gezien door zijn ouders, wordt gepest op school en raakt beïnvloed door de manosphere. Dit is een online bubbel waarin vrouwenhaat en machomannen gepromoot worden, met Andrew Tate als belangrijkste influencer. Deze factoren leiden ertoe dat Jamie de verkeerde kant opgaat en gearresteerd wordt voor de moord op een medeleerling.

'Deze serie laat zien dat kinderen het nodig hebben om gehoord en gezien te worden voor wie ze zijn', zegt Marielle Balledux. 'Dat draagt bij aan een positief zelfbeeld en zorgt ervoor dat ze stevig in hun schoenen staan. Dat is niet alleen een taak van ouders, maar van alle volwassenen in het leven van een kind. Ook van bijvoorbeeld leerkrachten en sportcoaches. Zolang het goed gaat met een kind, kan de online omgeving positief zijn. Ze kunnen sociale contacten opdoen, hun creativiteit uitleven of meer over de wereld leren. Maar als kinderen zich niet gehoord of gezien voelen en hun heil online gaan zoeken, kan dit negatieve consequenties hebben.'

Jongeren kunnen zo terechtkomen bij online gemeenschappen waar ze zich wél gesteund en begrepen voelen. 'En zo iemand als Andrew Tate kan dan een rolmodel worden. Hij geeft hen het gevoel dat als je je best maar doet, je alles kunt krijgen en wél gezien zult worden. Het is normaal dat jongeren een rolmodel zoeken of hebben. Maar wanneer een jongere al kwetsbaar is en een rolmodel heeft dat een verkeerde boodschap uitdraagt, kan dit de verkeerde kant opgaan.' 

'Zie je een verandering in gedrag?'

Het is volgens Balledux ook een gezamenlijke verantwoordelijkheid van mensen in de omgeving van kinderen en jongeren om te signaleren dat het niet goed met hen gaat. 'Het helpt dan om als professional kennis te hebben van wat er in deze tijd online allemaal gebeurt. En om dit te koppelen aan wat je ziet op bijvoorbeeld school, de sportclub of de scouting. Zit een jongere veel meer op diens telefoon dan eerst? Of zie je een verandering in gedrag? Wees dan alert. Vraag of ze lekker in hun vel zitten. Kijk goed of ze nog op hun plek zitten op bijvoorbeeld de sportclub. En als dat niet zo is, vraag dan aan de ouders of zij hetzelfde zien.' 

Wees als professional dus aanwezig en alert, aldus Balledux. 'Als een kind dat online iets ongemakkelijks tegenkomt iemand heeft om mee te praten, kan dit als buffer werken voor de negatieve online omgevingen waarin het terecht kan komen.'