Instrumenten voor middelenmisbruik

Om middelengebruik of verslaving bij jongeren vast te stellen bestaan er verschillende instrumenten: vragenlijsten voor vroegsignalering en screening, en diagnostische interviews.

Vroegsignalering

Vroegsignalering is een eerste inventarisatie om te bekijken of er sprake is van middelenmisbruik of verslaving. Als bij vroegsignalering blijkt dat er symptomen zijn van misbruik of verslaving, dan is verdere screening noodzakelijk.

Screening

Screening gaat een stap verder dan vroegsignalering. Instrumenten in deze categorie worden in een latere fase gebruikt, als er al een vermoeden is dat er iets aan de hand is.

Een voorbeeld van een screeningsinstrument waarin een schaal is opgenomen over middelengebruik is de 'Klachtenlijst voor Adolescenten' (KLAD). Deze vragenlijst wordt gebruikt door hulpverleningsinstellingen bij jongeren met gedragsmoeilijkheden. In de vragenlijst wordt gevraagd naar allerlei problemen, waaronder middelengebruik.

Instrumenten die gebruikt kunnen worden bij de screening op middelenmisbruik en verslaving zijn:

Diagnostiek

Als uit de screening naar voren komt dat er mogelijk sprake is van middelenmisbruik of verslaving, dan is verdere diagnostiek door een gedragswetenschapper noodzakelijk.

Een voorbeeld van een diagnostisch instrument is de 'Kiddie-SADS-lifetime versie' (K-SADS-PL). Dit semi-gestructureerde interview kan gebruikt worden om verschillende stoornissen op te sporen, waaronder middelenverslaving.

Instrumenten die bijdragen aan het stellen van de diagnose zijn: