Hoe bevorder je een gezonde leefstijl bij kinderen en jongeren?

Aanknopingspunten voor gezond gedrag

Als professional heb je een voorbeeldfunctie voor ouders en kinderen. Daarom is het belangrijk om je bewust te zijn van je eigen gedrag. Welke keuzes maak jij thuis en op je werk? Wat weet je over gezonde keuzes?

Daarnaast zijn er in de pedagogische omgeving van kinderen genoeg aanknopingspunten voor het werken aan een gezonde leefstijl. Denk bijvoorbeeld aan de interactievaardigheden in de kinderopvang of een vve-programma. Of het geven van een rekenles met bewegingselementen in de buitenlucht of samen koken in het onderwijs.

Bekende programma's om kinderen te helpen een gezonde leefstijl te ontwikkelen zijn Gezonde School en Gezonde Kinderopvang. Zij helpen professionals om een gezonde leefstijl vanzelfsprekend te maken.

Andere plekken waar je als professional tips en inspiratie kunt verkrijgen zijn:

• Handreiking voor het stimuleren van meer bewegen voor school en omgeving
• Jong Leren Eten

Aandacht voor invloeden op leefstijl

Als professional kun je signaleren hoe het gaat met de gezondheid van een kind. Soms is dat niet direct zichtbaar. Daarom is het goed om kennis te hebben van factoren die leefstijl en gezondheid kunnen beïnvloeden. Zo is het een misvatting dat een kind met overgewicht altijd te veel en te ongezond eet en drinkt. Te weinig slaap, armoede, te weinig beweging en erfelijke aanleg hebben bijvoorbeeld ook invloed.

De kans op een gezond leven hangt voor een belangrijk deel af van de omstandigheden waarin kinderen opgroeien, leren, wonen en leven. Soms zijn er op meerdere levensgebieden problemen in een gezin. Die problemen kunnen allemaal invloed hebben op de leefstijl van het kind. Wees je hiervan bewust en zorg dat je zicht hebt op meer dan alleen voeding en bewegen. Stem je hulp en ondersteuning hier ook op af.

Interventies en programma's gebruiken

Om aandacht te besteden aan gezondheidsthema's kun je bestaande interventies en programma's gebruiken, bijvoorbeeld voor mentale gezondheid, seksuele gezondheid, bewegen, zonbescherming en valbescherming.

• Erkende interventies vind je op Interventie Overzichten (Loketgezondleven.nl) en in de databank Effectieve jeugdinterventies.
• Veel gemeenten werken aan het bevorderen van een gezonde leefstijl met behulp van stimuleringsprogramma's, activiteiten en subsidies. Bijvoorbeeld voor watertappunten. Landelijke programma's voor gemeenten op het gebied van een gezond gewicht zijn Jongeren op Gezond Gewicht en Kind naar Gezonder Gewicht.
• Landelijke programma's voor het stimuleren van een gezonde leefstijl bij kinderen in het onderwijs en de opvang zijn onder andere Gezonde Kinderopvang en Gezonde School.
• Voor medewerkers in de kinderopvang is de OK-GEZOND app ontwikkeld. OK-GEZOND biedt ouder-kindactiviteiten en praktische tips over gezond eten en drinken, voldoende bewegen en goed slapen voor peuters. De app is te downloaden via de Appstore en Google Play.

Samenwerken

Werken aan een gezonde leefstijl doe je samen met ouders, andere professionals, lokale organisaties en ondernemers. Denk bijvoorbeeld aan de tandarts, de jeugdarts of de groenteboer in de buurt. Samenwerken heeft verschillende voordelen:

• Samen kun je ouders informeren over een gezonde leefstijl. Je kunt laten zien dat het leuk en goed is om met gezondheid bezig te zijn door samen activiteiten te organiseren.
• Samen kun je beter zicht krijgen op organisaties die de gezondheid in de buurt kunnen bevorderen. Daardoor weet je ook bij wie je terecht kunt met vragen of zorgen over de gezondheid van kinderen met wie je te maken hebt.

Maak je je zorgen over een kind? Bespreek dat dan altijd eerst met het kind zelf, de ouders en je collega's voordat je anderen inschakelt. Meer informatie hierover vind je op de pagina Als je je zorgen maakt om een kind.