Een gezonde leefstijl is niet vanzelfsprekend. Naast een persoonlijke uitdaging is het ook een maatschappelijke opgave. Hoe kan de overheid daar een stimulerende rol in spelen? En met welk beleid kunnen maatschappelijke organisaties een gezonde leefstijl bevorderen?
Gezondheidsbeleid op landelijk niveau
De Rijksoverheid en gemeenten hebben samen gezondheidsbeleid opgesteld voor de periode van 2020 tot 2024. Daarin wordt aandacht gevraagd voor de achterliggende problematiek bij gezondheidsproblemen.
De focus in het landelijk beleid ligt op positieve gezondheid en aandacht voor gezondheid op alle beleidsterreinen. Professionals moeten dus breder kijken dan hun eigen domein of expertise. Soms ligt het startpunt voor een gezonde leefstijl bijvoorbeeld meer bij het oplossen van schulden dan bij het starten met een dieet.
Om bestaande gezondheidsverschillen te verminderen zet de overheid ook in op preventie. In het Nationaal Preventieakkoord staan afspraken met maatschappelijke organisaties over het terugdringen van roken, problematisch alcoholgebruik en overgewicht, en over het bevorderen van mentale gezondheid.
Een overzicht van landelijke gezondheidsprogramma's is te vinden op Landelijke gezondheidsprogramma's (Loketgezondleven.nl).
Gezondheidsbeleid op lokaal niveau
Gezondheidsproblemen kunnen niet los gezien worden van problemen in andere leefdomeinen. Daarom is het belangrijk dat gemeenten bij het maken van lokaal gezondheidsbeleid samenwerken met maatschappelijke organisaties, ondernemers en inwoners.
Ook is samenwerking tussen verschillende domeinen binnen de gemeente cruciaal. Denk hierbij aan de samenwerking tussen het fysieke en het sociale domein, zoals:
| Fysiek domein | Sociaal domein |
|---|---|
| Wonen | Armoede |
| Wijkontwikkeling |
Jeugdgezondheidszorg |
| Inrichting van de openbare ruimte | Sport |
Gemeenten kunnen voor de uitvoering van hun gezondheidsbeleid landelijke programma's en subsidies gebruiken als SPUK: Specifieke uitkering stimulering sport (Dus-i.nl).
Gemeenten kunnen ook leren van andere gemeenten en uitwisselen wat werkt. Dat gebeurt bijvoorbeeld via:
Informatie aanvoerdersgroep (1sociaaldomein.nl)Aan de slag met beleid voor een Beweegvriendelijke Omgeving (Kenniscentrum Sport en Bewegen)
Beleid in organisaties
Organisaties die werken met kinderen en jongeren maken vaak afspraken of beleid voor het bevorderen van gezondheid. Bij scholen en kinderopvang gaat het meestal om specifieke afspraken over voeding, trakteren, water drinken en feestdagen. De residentiële jeugdhulp maakt bijvoorbeeld ook beleid op het gebied van roken, drugs, mediagebruik en slapen.
Schermtijd
Onderwerpen zoals schermtijd, bescherming tegen de zon of bewegen krijgen in het gezondheidsbeleid van organisaties vaak minder aandacht. Suggesties daarvoor zijn te vinden bij het Kenniscentrum Sport en Bewegen.
Samenwerken
Voor organisaties die werken met kinderen en jongeren is het belangrijk om samen te werken met partners op het thema gezondheid, bijvoorbeeld voor advies of hulp. Ook kunnen zij er samen met ouders en kinderen en jongeren afspraken over maken.
Voorbeeldgedrag
Voorbeeldgedrag van medewerkers is belangrijk voor het bevorderen van een gezonde leefstijl. Daarom is het goed om daar ook aandacht aan te besteden in het gezondheidsbeleid. Dit kun je doen met bijvoorbeeld een antirookbeleid, een vitaliteitsbudget of een fietsplan.
