De taak van gemeenten bij onderwijsachterstandenbeleid

Hoe maak je lokale afspraken over onderwijsachterstandenbeleid?  

De gemeente is wettelijk verplicht jaarlijks te overleggen met schoolbesturen en kinderopvangorganisaties om afspraken te maken over:

• het bevorderen van integratie
• het voorkomen van segregatie
• het bestrijden van onderwijsachterstanden
• de inschrijving en toelating tot voorzieningen

Deze afspraken worden vaak vastgelegd in een Lokale Educatieve Agenda (LEA). De gemeente kan het gesprek stimuleren en bevorderen dat er afspraken gemaakt worden.

Hoe kun je als gemeente het basisonderwijs ondersteunen?

Gemeenten kunnen meer doen met de middelen die zij ontvangen. Een van de mogelijkheden is kiezen voor maatregelen in het basisonderwijs. Lang niet alle kinderen hebben voorschoolse educatie gehad. Maar ook als dit wel het geval is zijn onderwijsachterstanden hierna niet altijd verdwenen. Bovendien kunnen kinderen tijdens de basisschoolperiode een terugval krijgen. Deze factoren maken het relevant om te kijken of inzetten op interventies in het basisonderwijs wenselijk zijn in een gemeente.

Er zijn verschillende mogelijkheden om kinderen met het risico op leerachterstanden extra te ondersteunen. Denk bijvoorbeeld aan schakelklassen, de verlengde schooldag, kopklassen, en zomer- en weekendscholen. Meer informatie hierover vind je op de website van GOAB. Stem dit aanbod goed af met scholen die ook middelen voor deze leerlingen krijgen. Zorg ervoor dat de verschillende interventies goed op elkaar aansluiten.

Welke rol heeft de gemeente in het Nationaal Programma Onderwijs?

Het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) is in 2021 gestart om de gevolgen van de coronabeperkingen voor het onderwijs op te vangen. Gemeenten krijgen tot en met het schooljaar 2024/2025 geld voor het ondersteunen van voorschoolse educatie en van het primair en voortgezet onderwijs. Hoe groot dat budget is, hangt af van het aantal leerlingen met het risico op een onderwijsachterstand.

Gemeenten hebben een belangrijke rol in het Nationaal Programma Onderwijs:

• op basis van informatie van scholen bepalen welke aanvullende programma's, begeleiding of kennisdeling nodig zijn om scholen te ondersteunen
• in samenwerking met scholen, kinderopvang, (jeugdgezondheids)zorg, bibliotheken en andere partijen verrijkende activiteiten aanbieden om de vaardigheden van leerlingen op cognitief, executief, sociaal en emotioneel vlak extra te stimuleren
• zorgen voor een lokale, integrale en meerjarige aanpak door verbindingen te leggen tussen onderwijs, kinderopvang en jeugdzorg
• middelen uit het steunpakket voor sociaal-mentaal welzijn en leefstijl inzetten

Hoe ontwikkel je een samenhangende aanpak?

Werken aan kansengelijkheid in het onderwijs is een grote opgave. De oorzaken van kansenongelijkheid verschillen en zijn bovendien met elkaar verbonden.

Als gemeente heb je de mogelijkheid om in je beleid de verbinding te leggen tussen onderwijs, extra ondersteuning en jeugdhulp. Dat vraagt om een integrale aanpak in het jeugddomein, met een gemeenschappelijke visie en strategie. Bekijk voor meer informatie hierover de pagina Als gemeente kansengelijkheid in het onderwijs bevorderen.

Meer informatie

Wil je als gemeente werken aan gelijke kansen voor de jeugd? Ga naar de scholen! (Pharos)Kennisbank GOABVeelgestelde vragen over samenwerking buiten school (Nationaal Programma Onderwijs)Gelijke kansen in het onderwijs - Structureel investeren in kansengelijkheid voor iedereen (SER)De visie van Sardes op gelijke kansenFormat voor Beleidsplan Onderwijsachterstandenbeleid (GOAB)