Beschermende factoren en risicofactoren bij jeugdcriminaliteit

Beschermende factoren verkleinen de kans op jeugdcriminaliteit, risicofactoren vergroten die kans. Beschermende factoren zijn bijvoorbeeld het hebben van een baan of steun van ouders. Bij risicofactoren kun je denken aan het hebben van criminele vrienden of negatieve levensgebeurtenissen. Kennis over deze factoren helpt jou als beleidsmaker of professional bij het maken van beleid of de ondersteuning aan jongeren.

Beschermende factoren

Beschermende factoren verkleinen de kans op jeugdcriminaliteit doordat ze een jongere beschermen tegen eventuele risicofactoren. Een aantal bekende beschermende factoren zijn:

  • persoonlijke kenmerken, zoals goed kunnen reflecteren en impulscontrole
  • steun van ouders in het dagelijks leven van de jongere
  • motivatie om naar school te gaan en bepaalde doelen te behalen
  • het hebben van een baan
  • erkenning van talenten en succeservaringen

Risicofactoren

De factoren die het risico op jeugdcriminaliteit vergroten, worden vaak criminogene factoren genoemd. Bekende risicofactoren zijn:

  • antisociale persoonlijkheidskenmerken
  • negatieve levensgebeurtenissen
  • het hebben van criminele vrienden
  • familieleden die betrokken zijn bij criminaliteit
  • hoge mate van schoolverzuim
  • wonen in een omgeving met verhoogde aanwezigheid van criminaliteit

Waarom is kennis hierover belangrijk? 

Kennis over deze factoren helpen jou in het maken van beleid of bij de ondersteuning aan jongeren. Je verkleint de kans op jeugdcriminaliteit door in te zetten op het versterken van beschermende factoren en het tijdig signaleren en verminderen van risicofactoren.

Onthoud dat de aanwezigheid van een of meerdere risicofactoren niet direct betekent dat jongeren ook daadwerkelijk in de criminaliteit belanden. Andersom geldt dit ook voor beschermende factoren: de aanwezigheid van een of meerdere beschermende factoren betekent niet altijd dat een jongere niet in de criminaliteit terechtkomt. De factoren hebben vaak onderling ook invloed op elkaar.

Voor informatie over deze en andere factoren:

  • In 2022 deed Bureau Beke onderzoek naar de beweegredenen van jongeren om betrokken te raken bij georganiseerde criminaliteit. In het onderzoeksrapport vind je naast praktische handvatten ook een uitgebreid overzicht van beschermende factoren en risicofactoren.

Adamse, I., Nguyen, Q., Boertien, E., Van Deuren, S., Eichelsheim, V., en Blokland, A. (2023). Resultaten systematische literatuurreviews. NSCR, EPIC.

Assink, M., Van Der Put, C. E., Hoeve, M., De Vries, S. L. A., Stams, G. J., en Oort, F. J. (2015). Risk factors for persistent delinquent behaviour among juveniles: a meta-analytic review. Clinical Psychology Review, jaargang 42, pagina 47-61.

De Boer, H., Ferwerda, H., en Kuppens, J. (2022). Do or don't - Kennissynthese ingroeimechanismen en rekruteringsprocessen van jongeren in de georganiseerde criminaliteit. Bureau Beke.

Smit, E. P., Faulk, M., en Sizer, M. A. (2013). Exploring the Meso-System: The roles of Community, Family and Peers in Adolescent Delinquency and Positive Youth Development. Youth & Society, jaargang 48, nummer 3, pagina 318-343.

Van der Laan, A., Beerthuizen, M., en Boot, N. (2021). Monitor Jeugdcriminaliteit 2020. Den Haag.

Mike Loef

Mike Loef

medewerker opvoedvraagstukken