Misvattingen over het gebruik van ervaringskennis

Wetenschappelijk onderzoek versus ervaringskennis

Is praten of samenwerken met kinderen, jongeren of ouders minder waardevol dan wetenschappelijk onderzoek onder honderd gezinnen? Nee. Ervaringskennis is simpelweg andere kennis dan wetenschappelijke kennis.

Kwantitatief onderzoek heeft als doel om representatieve gegevens te verzamelen en daar conclusies uit te trekken die te generaliseren zijn. Dat is niet het doel van ervaringskennis. Ervaringskennis heeft als doel om het verhaal achter beleid of cijfers te vertellen.

Een ervaringsverhaal kan goed worden benut om beleid of de kwaliteit van voorzieningen te verbeteren. Degene die daadwerkelijk iets heeft beleefd weet als geen ander hoe die situatie écht is. Hoe is het voor een jongere om op te groeien in armoede? Of hoe is het om in een residentiele jeugdhulpinstelling te wonen? Welke dingen maken dan echt het verschil?

Bekijk deze video over de meerwaarde van ervaringskennis.

Eén is geen

Het is een veelgehoorde misvatting: één is geen. Maar dat is niet zo. Het is altijd waardevol om een kind, jongere of ouder te spreken over ervaringen. Het biedt namelijk een ander perspectief dan praktijk- en wetenschappelijke kennis. Luisteren naar het verhaal van iemand met een geleefde ervaring brengt een situatie tot leven. Ineens kun je je inleven in een situatie die je zelf niet, of lang geleden, hebt meegemaakt.

Daarnaast kan het horen van ervaringen iets bevestigen wat je al wist. Dan weet je dat je op de goede weg bent. Maar het kan je ook iets vertellen wat je nog niet wist. Dan is het misschien wel het onderzoeken waard. Waarom heb je hier nog niet eerder aan gedacht? Om daarachter te komen moet je alle mogelijke meningen, houdingen en gedragingen kunnen horen. Dus ook van die ene persoon. Dit perspectief maakt dat jouw beleid en handelen beter zullen aansluiten bij wat kinderen en jongeren écht nodig hebben.

Op zoek naar inspiratie? Lees het Listen Up Magazine

Mensen met ervaringskennis snappen de complexiteit van de praktijk niet

Iemand met ervaringskennis heeft leren reflecteren op een ervaring en deze een plek gegeven. Dit maakt iemand in staat om deze ervaring binnen een grotere context te bezien. Bovendien is het de vraag of er iemand is die wel de volledige complexiteit van de praktijk kent. Om inzicht te krijgen in die complexiteit heb je elkaars perspectief nodig.

Ervaringskennis hoeft daarnaast niet altijd van één persoon te zijn. Ervaringskennis is in veel gevallen gedeelde kennis en kan dus van een grotere groep zijn. Er is dus een verschil tussen persoonlijke ervaringskennis en collectieve ervaringskennis. Iemand ontwikkelt persoonlijke ervaringskennis door na te denken over ervaringen en ze een plek te geven. Door deze persoonlijke ervaringskennis te delen met lotgenoten en er bijvoorbeeld over te lezen, ontstaat collectieve ervaringskennis.

Lees meer op de pagina Waarom ervaringskennis?

Welke weerstand kom jij tegen?

Zoals gezegd, de kans bestaat dat je tegen misvattingen aanloopt als je ervaringskennis gebruikt in jouw werk. Wij vullen deze pagina graag aan met jouw voorbeelden, voorzien van een weerlegging. Je kunt je voorbeeld mailen naar de contactpersoon onderaan deze pagina.