Kwaliteitsbeleid

Een goed kwaliteitsbeleid helpt organisaties om hun essentiële rol te vervullen: hulp van hoge kwaliteit leveren. Effectiviteit is een onderdeel van die kwaliteit. Effectiviteit houdt altijd verband met het doel van de hulp, de middelen die ervoor worden ingezet, de cliënten voor wie de hulp bestemd is en de keten van voorzieningen die de hulp verlenen. Kwaliteitskaders en -modellen helpen organisaties om de kwaliteit van hun dienstverlening en daarmee de effectiviteit te verbeteren.

Kwaliteitskader Jeugd

Het Kwaliteitskader Jeugd beschrijft voor welke werkzaamheden jeugdhulpaanbieders of gecertificeerde instellingen voor jeugdbescherming en jeugdreclassering verplicht zijn een geregistreerde professional in te zetten en wanneer dat niet nodig is. Een professional kan geregistreerd zijn in het Kwaliteitsregister Jeugd of het BIG-register (BIG staat voor Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg). Cliënten-, beroeps- en brancheorganisaties, en gemeenten hebben het kwaliteitskader opgesteld.

NEN en ISO

De kwaliteitskaders van het Nederlands Normalisatie-instituut (NEN) en de International Standard Organisation (ISO) worden in veel modellen gebruikt. Op de websites van deze organisaties, www.nen.nl en www.iso.org, vind je kwaliteitsnormen voor onder meer de gezondheidszorg.

INK- en EFQM-model

Veelgebruikte kwaliteitsmodellen voor non-profitorganisaties zijn die van het Instituut Nederlandse Kwaliteit (INK) en van de European Foundation for Quality Management (EFQM). Opvallend aan deze modellen is dat ze een sterk accent leggen op het resultaat van de hulp, vanuit het oogpunt van medewerkers, klanten en de maatschappij. De modellen geven ook aan wat de mogelijkheden zijn om de resultaten te verbeteren, door aanpassing van de kwaliteit van het leiderschap, de medewerkers, het beleid, materiële voorzieningen, de praktische organisatie en de werkprocessen. Meer informatie vind je op www.efqm.org.

HKZ-model

Zorginstellingen maken veel gebruik van het HKZ-model (Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling Zorgsector). Een belangrijk kenmerk van dit model is dat het enkele basisstappen in het zorgproces onderscheidt, zoals intake, uitvoering en evaluatie. Vervolgens worden daaraan kwaliteitsaspecten en –normen gekoppeld. Meer informatie vind je op Hkz.nl.

Certificering

De kwaliteitsmodellen spelen een grote rol bij de certificering van instellingen. Gecertificeerde instellingen laten hun klanten en financiers zien dat hun kwaliteit in een aantal opzichten goed geregeld is.

Op Hkz.nl vind je informatie over de normen voor bijvoorbeeld de sector jeugdzorg en de sector welzijn en maatschappelijke dienstverlening.

op die site vind je gecertificeerde instellingen in de jeugdhulp in het register van afgegeven HKZ-certificaten.

Nog geen effectmeting

Bij de certificering hoort een kanttekening. Veel van de gebruikte kwaliteitsmodellen stellen nog niet als eis dat instellingen de resultaten van hun hulp of dienstverlening via een effectcontrole concreet in beeld brengen. Een gecertificeerde instelling biedt dus nog niet per definitie effectieve diensten of zorg.

  • Ahaus, C.T.B. en F.J. Diepman (1998, 2001), 'Balanced Scorecard & Model Nederlandse Kwaliteit'. Deventer, Kluwer.
  • Zoest, C. van (2002), 'Kwaliteitszorg voor non-profitorganisaties'. Soest, Nelissen.
Bram van den Berg