Wat is autisme?

Wat is een autismespectrumstoornis?

De officiële naam van autisme is autismespectrumstoornis (ASS). Tot 2017 vielen hieronder de autistische stoornis, het syndroom van Asperger, PDD-NOS, het syndroom van Rett en de desintegratieve stoornis. Dat verschil maken we nu niet meer.

Bij autisme zien we bepaalde kenmerken in het gedrag tijdens het praten en omgaan met andere mensen. In de manier waarop het contact over en weer gaat, bijvoorbeeld bij het wachten op je beurt, delen tijdens het samen spelen en meegaan in het spel van een ander. En in het gebruik van lichaamstaal, gebaren of oogcontact.

Ook zien we bij mensen met een autismespectrumstoornis beperkt, zich herhalend gedrag. Gewoontes zijn vaak belangrijk en veranderingen lastig. Er kan een sterke interesse zijn in bepaalde voorwerpen of onderwerpen. En prikkels als licht, geluid, geur, smaak, temperatuur en pijn kunnen heel sterk of juist heel zwak ervaren worden.

Gedragskenmerken kunnen bij een autismespectrumstoornis per persoon verschillen. Daarom vormen mensen met autisme een gevarieerde groep.

Soms gaat autisme samen met een lager IQ, AD(H)D, angst of dwangmatig gedrag. Autisme ontstaat door een combinatie van genen en omgeving. Het komt voor bij ongeveer 1 tot 2 procent van de bevolking.

Autisme herkennen

Als een kind gedrag laat zien dat bij de kenmerken van autisme past, dan kan dat door autisme komen. Maar dat hoeft niet. Er kunnen ook andere redenen zijn voor dat gedrag. Autisme kan daarom alleen worden vastgesteld door iemand die daar speciaal voor is opgeleid. En die ook kijkt naar andere mogelijke redenen voor het gedrag van een kind, zoals bijvoorbeeld onrust thuis of op school.

Jonge kinderen (0-6 jaar)

Voorbeelden van signalen bij een jong kind die bij autisme kunnen horen, zijn:

• Het kind lacht niet naar anderen.
• Het kind reageert niet of juist heel overdreven.
• Het kind brabbelt niet en maakt geen gebruik van gebaren.
• Het kind heeft weinig interesse in anderen.
• Het kind richt zich op bepaalde dingen en speelt vaak hetzelfde.
• Het kind heeft moeite met omgaan met andere kinderen.
• Het kind houdt zich vast aan de regels.
• Het kind kan moeilijk met veranderingen omgaan.
• Het kind is opvallend over- of ongevoelig voor bepaalde prikkels.

Oudere kinderen (6-18 jaar)

De volgende signalen kunnen bij oudere kinderen bij autisme horen:

• Het kind kan moeilijk contact leggen met andere mensen.
• Het kind kan moeilijk de omgeving om zich heen begrijpen.
• Het kind kan niet goed tegen verandering.
• Het kind kan grapjes van anderen minder goed begrijpen.
• Het kind is erg of juist niet gevoelig voor dingen die om zich heen gebeuren.
• Het kind kan heel bang zijn voor bepaalde dingen.

Herkenning en diagnose van autisme

Ouders voelen meestal al op jonge leeftijd van hun kind dat het 'anders' is. Als het kind naar school gaat wordt het verschil met andere kinderen vaak duidelijker. Autisme wordt vaker herkend bij jongens dan bij meisjes. Dat komt doordat autisme er bij meisjes anders uitziet en daardoor vaak pas op latere leeftijd wordt herkend.

Als je je zorgen maakt over een kind, kun je daarover praten met de ouders. Willen zij hun kind laten onderzoeken, dan kunnen zij terecht bij de huisarts of het lokale (wijk)team. Die kunnen ook doorverwijzen naar een specialist voor verder onderzoek om vast te stellen of het echt autisme is.