Hoe kun je als wijkteammedewerker de eigen kracht van gezinnen benutten? En hoe kun je het sociale netwerk van het gezin betrekken als er problemen spelen? En hoe breng je dan met kinderen, jongeren en ouders hun netwerk in kaart?
Voor kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking vraagt dit onderwerp mogelijk een iets andere benadering. Bij de tegel Licht verstandelijke beperking vind je specifieke tools voor deze doelgroep.
In gesprek
Netwerkgerichte gespreksvoering - voorbeeldvragen
Wil je met gezinnen praten over hun sociale netwerk en hoe zij deze relaties ervaren? Dit overzicht met voorbeeldvragen kan je inspireren om zo'n gesprek bewuster en doelgerichter te voeren. Zo kun je gezinnen beter helpen bij het vinden van steun in hun omgeving.
Questions Zelfregie (QueZ) - vragenlijst
Wil je in gesprekken met cliënten consequent uitgaan van hun eigen regie? Deze vragenlijst van Movisie helpt je met vragen die je aan hen kunt stellen. Bijvoorbeeld open vragen over wat iemand wil veranderen en wat degene nodig heeft. Ook staan hierin reflectievragen om te bespreken met je collega's tijdens casuïstiekbespreking of intervisie.
Vierkolommenmodel helpt bij analyse van netwerk gezin - gespreksinstructie
Wie uit het netwerk van het gezin kan helpen bij een specifieke hulpvraag of aan een bepaald doel? Het vierkolommenmodel van PI Research is een gespreksinstructie voor het gestructureerd bespreken en analyseren van het sociale netwerk. Met oplossingsgerichte vragen inventariseer je samen welke steun een gezin voor bepaalde problemen of doelen heeft of kan krijgen. Hierdoor help je het gezin om het netwerk te vergroten, versterken en mobiliseren.
Signalering en screening
7-factoren-model - analysemodel
Hoe hangen krachten in het gezin, de problemen die spelen en wat veranderd kan worden met elkaar samen? Met dit model van Kenniswerkplaats Jeugd Friesland weeg je met het gezin en andere betrokkenen de factoren af die bijdragen aan problemen, deze in stand houden, erger maken of juist verminderen. Zo komen jullie samen tot een analyse die inzicht geeft wat veranderd moet worden in het gezin. Dat helpt bij het nemen van beslissingen over passende hulp voor het gezin.
In gesprek over eenzaamheid - routekaart
Vermoed je dat iemand zich eenzaam voelt en wil je advies voor het voeren van een gesprek over dit onderwerp? In deze routekaart van Movisie staat hoe je kunt praten over eenzaamheid, bijvoorbeeld welke vragen je kunt stellen. Ook krijg je tips voor het verkennen van de mogelijkheden om iemands situatie te veranderen.
Zelfredzaamheid-Matrix voor Jongeren - hulpmiddel voor screening
Hoe beoordeel je de zelfredzaamheid van jongeren tussen de 12 en 18 jaar? De Zelfredzaamheid-Matrix voor Jongeren (ZRM-J) van Gemeente Rotterdam en GGD Amsterdam is een hulpmiddel om jongeren te screenen op dertien belangrijke leefdomeinen. Dat levert een score op die inzicht geeft in de krachten en problemen van jongeren op het gebied van hun zelfredzaamheid. Zo kunnen jullie samen doelen en passende hulp bepalen.
Aanpak
Ecogram sociaal netwerk - instructie
Wil je zicht krijgen op belangrijke sociale contacten in het leven van kinderen, jongeren of ouders? Met een ecogram breng je hun sociale netwerk in beeld. Je weet dan hoe groot dit is en wie eventueel het gezin kan ondersteunen. Daarna kan je een inschatting maken van de mogelijkheden om het eigen netwerk in te schakelen. Movisie geeft uitleg over het maken van een ecogram.
Genogram generaties en familiebanden - brochure
Wil je meer weten over de familiegeschiedenis van een gezin? Met een genogram breng je met jongeren, ouders of opvoeders de generaties, relaties en belangrijke familiegebeurtenissen in kaart. Het resultaat is een stamboom die je kunt gebruiken voor gesprekken over de familiebanden en de familiegeschiedenis. Gezinnen merken door het vertellen van hun levensverhaal dat jij aandacht en belangstelling voor hen hebt. Deze brochure van Zorg voor Beter laat zien hoe je een genogram kunt maken.
Jongeren begeleiden naar werk - infographic
Probeer je jongeren te helpen bij het vinden en houden van een passende studie of werk? Deze infographic van Movisie laat zien wat werkt voor jongeren tussen de 16 en 27 jaar die er niet in slagen om zelf op zoek te gaan naar werk of een opleiding. Vaak komt dat door problemen zoals verslaving, schulden of omdat ze geen woning hebben.
Kwaliteiten en Kansen - oefening
Hoe bespreek je met kinderen vanaf tien jaar, jongeren of opvoeders wat hun sterke en minder sterke kanten zijn? Met de oefening Kwaliteiten en Kansen van PI Research ga je in op eigenschappen en vaardigheden waar iemand tevreden over is of complimenten over krijgt. Ook bespreek je de minder sterke kanten. Zo weten zij wat hun kwaliteiten zijn en wat ze kunnen verbeteren. Daarbij stimuleer je op een speelse en visuele manier iemands zelfvertrouwen.
Met jongeren het netwerk inventariseren - bolletjesschema
Hoe kun je op een concrete manier met jongeren hun netwerk in kaart brengen? Gebruik hiervoor het bolletjesschema van VanMontfoort. Hiermee bespreek je met jongeren welk gevoel zij bij verschillende mensen in hun netwerk hebben, hoe belangrijk het contact is en hoe goed het is. Met bolletjes in verschillende kleuren en waarderingen maak je dat zichtbaar. Hierdoor maak je de eerste stap in het in kaart brengen, analyseren en versterken van het netwerk van jongeren.
Op weg naar vitaliteit mantelzorgers - handreiking
Vraag je je af hoe het gaat met een mantelzorger en wat die nodig heeft om het vol te houden? Deze handreiking van Movisie helpt om met zelfgemaakte landkaarten te reflecteren op mantelzorg. Dat is een creatieve manier om met hen te praten over hun vitaliteit. Samen hebben jullie het over wat helpt om het werk vol te houden en hoe ze gezond blijven. Hierdoor ontstaan nieuwe ideeën over wat belangrijk is om vitaal te blijven.
Wie voor wat - schema
Welke hulp krijgen kinderen vanaf tien jaar, jongeren of opvoeders uit hun netwerk? Met het Wie-voor-wat-schema van PI Research breng je dat in kaart. Ze weten dan wie uit hun netwerk kan helpen. Dat helpt bij het onderzoek naar of iemand behoefte heeft aan extra ondersteuning en waarvoor. Ook kun je degene stimuleren om meer hulp te vragen aan het sociale werk door daarvoor samen concrete plannen te maken.
De toolbox Wijkteams werken met jeugd is een samenwerking van het Nederlands Jeugd Instituut, Movisie, Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie, Landelijk Kenniscentrum LVB, VanMontfoort en PI Research.
