Bij proceskwaliteit gaat het om de leer- en ontwikkelervaringen van kinderen in individuele interactie met de beroepskracht, in interactie met andere kinderen en door de activiteiten die het kind doet. De beroepskracht (pedagogisch medewerker of leerkracht) heeft hierin een sleutelrol.

De proceskwaliteit wordt ingedeeld in emotionele en educatieve kwaliteit. Bij de emotionele kwaliteit gaat het onder meer om het sensitief reageren van professionals op signalen van kinderen en een positieve sfeer in de groep. De educatieve kwaliteit omschrijft het spelenderwijs stimuleren van de ontwikkeling van kinderen.

Kinderen hebben activiteiten nodig die aansluiten bij hun ontwikkeling en interesses, taalrijk zijn, veel kans geven om te ontdekken en hen uitdagen om na te denken.

Essentieel is bovendien dat de reacties van een professional op wat een kind doet of zegt, bijdragen aan de ontwikkeling van het kind. Tevens is het nodig dat professionals taal gebruiken bij het aanmoedigen van kinderen, bijvoorbeeld door vragen te stellen, de eigen handelingen te verwoorden en nieuwe, moeilijke woorden te gebruiken. Ook is van belang dat het taal- en denkvermogen van kinderen wordt versterkt.

Tips om de proceskwaliteit te verhogen

Het pre-COOL onderzoek noemt de volgende punten om de proceskwaliteit te verhogen:

• Zorg voor meer begeleid spel
  Bij begeleid spel doet de pedagogisch medewerker actief mee aan het spel. Dat is anders dan bij 'vrij spel', wat er vaak toe leidt dat kinderen ronddolen of er conflictjes ontstaan.
• Bied genoeg speelse taal- en rekenactiviteiten aan
  Belangrijk is dat er spelenderwijs activiteiten worden aangeboden die zijn gericht op taal en rekenen. Bij rekenen gaat het niet over het schoolse rekenen, maar bijvoorbeeld spelletjes met getallen en meten. Verder zijn natuur en techniek goede invalshoeken voor speelse ontwikkelingsstimulering. 
• Zet een vve-methode in
  Het aanbieden van afzonderlijke activiteiten ('lesjes') om de ontwikkeling te stimuleren die sterk vanuit de pedagogisch medewerker zijn gestuurd, en vaak in een grote kring plaatsvinden, is niet effectief. Zorg voor het inbedden van educatieve inhoud, rijke taal en cognitieve stimulering in gevarieerde speelwerkvormen gedurende de hele dag. Bied activiteiten zoveel mogelijk in een kleine kring aan. Het gebruik van een erkende vve-methode kan zorgen voor een groter aanbod aan speelse taal- en rekenactiviteiten en voor meer begeleid en verrijkt spel. Het kind leert spelenderwijs en niet op een schoolse manier. 
• Zorg voor continue professionalisering.
  Doorlopende professionalisering zorgt voor een hogere kwaliteit. Essentieel is vooral coaching op de werkvloer aan de hand van observatie, bijvoorbeeld met behulp van een observatie-instrument. Hbo'ers kunnen een belangrijke rol spelen bij professionalisering.