Oud-intern begeleider Hoda Yamani over de samenwerking tussen school en ouders

Samenwerking heeft positieve invloed op het kind

Hoda vertelt dat betrokkenheid van ouders bij het onderwijs van hun kind een directe positieve invloed heeft op de ontwikkeling van het kind. 'Toch is het niet altijd eenvoudig om ouders en scholen op één lijn te krijgen', merkt ze op. 'Vaak hebben ze verschillende opvattingen over wat het beste is voor het kind. Een goed gesprek is meestal de eerste stap naar een goede samenwerking. Door te praten, ontdek je elkaars standpunten en kun je verwachtingen en behoeften duidelijk maken. Wederzijds begrip zorgt voor een vertrouwensband die van onschatbare waarde is. Vooral als er later problemen ontstaan en er extra ondersteuning nodig is.'

Toolkit voor samenwerking tussen ouders en scholen

In 2024, toen Hoda bij het NJi werkte, ontdekte ze de Toolkit Samen voor het kind. De toolkit helpt bij de samenwerking tussen ouders, school en jeugdhulp. 'Mijn eerste gedachte was: had ik deze toolkit maar gehad toen ik nog als intern begeleider werkte', vertelt ze. 'Ik herinner me genoeg situaties waarbij dit van pas zou zijn gekomen. De toolkit helpt scholen bewust te worden van het belang van samenwerking en biedt praktische handvatten om die samenwerking te verbeteren.'

Wederzijds begrip

Hoda herinnert zich een situatie waarbij een leerling bang was voor haar lerares. De moeder kwam naar Hoda toe omdat haar dochter niet meer naar school durfde. Hoda ontdekte dat de lerares, hoewel zeer ervaren, zich niet bewust was van het angstige gevoel dat ze bij het meisje opriep. 'Ik stelde voor dat de lerares zou uitleggen waarom het meisje helemaal niet bang voor haar hoefde te zijn', vertelt Hoda. 'Toen de lerares dat deed, zag je de moeder ontspannen en denken: 'Oké, deze juf is toch een goede juf.' De leerling begreep dat het niet persoonlijk was en de juf gaf aan dat het meisje altijd naar haar toe mocht komen als ze ergens mee zat. Door open communicatie en begrip verbeterde de situatie aanzienlijk en werd de relatie tussen de moeder, dochter en de lerares sterker.'

Probeer de situatie van de ouder te begrijpen

Hoda herinnert zich ook een situatie waarin een moeder boos de school binnenkwam omdat een juf iets had gezegd over haar zoon waar ze niet blij mee was. In plaats van direct partij te kiezen voor de juf, luisterde ze eerst naar de zorgen van de moeder en toonde begrip. 'We moeten als professionals de situatie van de ouder begrijpen', vertelt Hoda. Door open communicatie en betrokkenheid wist ze uiteindelijk een positieve samenwerking op te bouwen tussen de moeder en de school.

Een band opbouwen voordat er problemen ontstaan

Hoda benadrukt het belang van de NJi-toolkit. 'Het is een waardevol hulpmiddel omdat het onderstreept hoe noodzakelijk een sterke relatie tussen school en ouders is. Samen zijn we verantwoordelijk voor het kind. Het is belangrijk om een band op te bouwen voordat er problemen ontstaan. Dit begint met echte interesse in elkaars situatie, niet alleen tijdens formele gesprekken, maar ook tijdens informele gesprekken op het schoolplein en door te weten wat er speelt in het gezin.'

'Soms merkte ik dat leraren weinig wisten over de thuissituatie van een kind', vervolgt Hoda. 'Dat verbaasde me. Het begrijpen van de thuissituatie helpt om gedrag beter te plaatsen en echt verbinding te maken. Wanneer je bijvoorbeeld weet dat een moeder alles alleen doet, kun je haar laten zien dat je haar situatie begrijpt en met haar mee wilt denken. Dat maakt een wereld van verschil.'

Gestructureerde aanpak voor samenwerking

Hoda erkent dat het een uitdaging kan zijn voor leerkrachten om met elke ouder intensief contact te onderhouden. Vaak is dat ook niet nodig. 'Voor de meeste kinderen zijn reguliere gesprekken voldoende. Bij leerlingen waarbij het niet goed lijkt te gaan, komt de kracht van de toolkit extra naar voren', legt ze uit. 'De toolkit biedt een gestructureerde aanpak die helpt om de communicatie met ouders doelgericht te organiseren. Dit zorgt ervoor dat je als schoolteam niet op eilandjes werkt, maar samen een gezamenlijke strategie ontwikkelt voor welke ouders je vaker moet spreken en hoe je die gesprekken voert.'

Pas de toolkit aan de context van de school aan

Het is volgens Hoda belangrijk dat de hele school deze aanpak omarmt. 'Als ik weer intern begeleider zou zijn, zou ik het veel meer op de agenda zetten. En daarbij ook actiever de medewerking van de directeur zoeken. Een schoolleider moet duidelijk maken hoe belangrijk een goede samenwerking met ouders is voor de ontwikkeling van kinderen. Wanneer de hele school achter de aanpak staat, voel je je gesteund en wordt het een gezamenlijke inspanning in plaats van de zoveelste verplichting.'

Hoda benadrukt dat de toolkit moet worden aangepast aan de context van de school. 'Niet elke ouder zit te wachten op extra bijeenkomsten of gesprekken, omdat ze al zoveel aan hun hoofd hebben. Het is belangrijk om flexibel te zijn en de toolkit aan te passen aan de specifieke behoeften en achtergrond van de school en de ouders.'