Perspectief van slachtoffers

Aansluiten bij de behoeftes van slachtoffers van seksuele uitbuiting

Voor slachtoffers van seksuele uitbuiting is het belangrijk dat professionals uitgaan van wat slachtoffers zelf als probleem ervaren. Het is onvoldoende om als professional alleen de problemen en veiligheidsrisico's in kaart te brengen. Het is belangrijk om ook rekening te houden met hoe slachtoffers tegen hun eigen situatie aankijken en wat zij goede zorg vinden. Uit de slachtoffermonitor van de Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen blijkt dat het hulpaanbod moet aansluiten bij de behoeften van slachtoffers.

Goede zorg in de ogen van slachtoffers

In het onderzoek Maatwerk voor meiden noemen slachtoffers die een behandeling krijgen op een open of gesloten residentiële groep tien behoeften waarmee je als professional meer rekening kunt houden:

1. De ruimte krijgen

De groep, of die nu open of gesloten is, voelt vaak als een gevangenis. Meiden hebben de ruimte nodig, bijvoorbeeld om naar buiten te gaan als ze boos of prikkelbaar zijn.

2. Zichzelf kunnen zijn

Ook al voelen ze zich kwetsbaar, deze meiden willen niet behandeld worden als 'slachtoffer van seksuele uitbuiting'. De zorg moet passen bij hun unieke problemen en behoeften.

3. Zich veilig voelen

Door alle camera's, intercoms, begeleiders en soms ook groepsgenoten voelen ze zich bekeken. Fixatie of de isoleercel vinden ze te harde straffen.

4. Zelf bepalen wie je aanraakt

Het is ongemakkelijk als begeleiders de meiden aanraken, vooral om te corrigeren of te straffen. Omhelzingen zijn pas welkom als ze met iemand een goede band hebben.

5. Eigen keuzes maken

Door de regels van begeleiders voelen ze zich beperkt in hun keuzevrijheid en gefrustreerd door de onzekerheid over verlof en vertrek. Ze willen daar meer invloed op hebben.

6. Fouten mogen maken

De meiden missen de ruimte om fouten te maken om van te leren zonder het vertrouwen van begeleiders te verliezen. Ze willen minder controles en meer aandacht voor wat ze wel goed doen.

7. Sexy mogen zijn 

De kledingregels zijn te streng en maken het onmogelijk om sexy te zijn, terwijl daar niets fout aan is.

8. Aandacht kunnen vragen

De meiden willen geen ongevraagde bemoeienis van begeleiders, maar positieve aandacht op het moment dat zij daar behoefte aan hebben. Het liefst van een begeleider met wie ze al een goede band hebben.

9. Zich niet vervelen

Ze vinden hun dagelijks leven saai. Meer activiteiten en beter onderwijs zou daartegen helpen.

10. Geheimen niet verraden

De meiden willen elkaar niet verraden behalve als dat nodig is voor de veiligheid of gezondheid. Begeleiders mogen hen niet afluisteren en geheimen niet met collega's delen.

Lees meer in de publicatie Tien belangrijke lessen van meiden op de open en gesloten groep

Wat betekent dit voor je werk als professional?

Het is belangrijk om rekening te houden met de genoemde negatieve ervaringen tijdens het verblijf in een instelling, zoals weinig bewegingsvrijheid en privacy. Ook zijn er meer mogelijkheden nodig om meiden ambulant te behandelen of over te plaatsen naar een kleinschalig verblijf. Praat over ervaringen en behoeften met de jongeren op de groep en luister naar hun tips.