Hoe krijg ik de woonsituatie van jongeren in mijn gemeente in beeld?

Het is voor jongeren lastig om geschikte en betaalbare woonruimte te vinden. Gemeenten kunnen beleid maken om de huisvesting voor jongeren te verbeteren. Daarvoor is het belangrijk dat je weet wat de woonsituatie van jongeren in jouw gemeente is en wat hun woonwensen zijn. Maar hoe krijg je die woonbehoeften in beeld?

Landelijke cijfers over de woonsituatie van jongeren

Landelijke cijfers van het CBS geven aan dat het aandeel 18- tot 30-jarigen dat nog thuis woont de laatste jaren is toegenomen. Het aandeel jongeren dat een koopwoning heeft of bij een woningcorporatie huurt, is afgenomen. Jongeren huren nu wel vaker in de private sector, en juist onder deze groep is het aandeel jongeren dat wil verhuizen het grootst. In de groep thuiswonende jongeren ziet het CBS dat steeds meer jongeren wel willen verhuizen, maar geen woning kunnen vinden.

Cijfers van gemeenten over de huisvesting van jongeren

In de Lokale Monitor Wonen zie je hoe de woonsituatie in jouw gemeente zich verhoudt tot het landelijk gemiddelde. Je vindt hier ook cijfers over starters: jongeren vanaf 18 jaar die nog thuis wonen of afgelopen jaar op zichzelf zijn gaan wonen. Deze cijfers geven een indicatie van de woonwensen van jongeren in jouw gemeente. Je kunt er bijvoorbeeld zien hoeveel thuiswonende jongeren in de gemeente willen verhuizen. En hoeveel jongeren het afgelopen jaar verhuisd zijn en waarheen.

Ook de informatie in de gemeentelijke basisadministratie kan helpen om een beter beeld te krijgen van de woonsituatie van jongeren:

  • Je kunt zien hoeveel jongeren in de gemeente wonen, en hoeveel jongeren nog bij hun ouders wonen. Door te kijken wie de oudste persoon in een huishouden is, kan duidelijk worden of een jongere op zichzelf woont of bij zijn ouders.
  • Je kunt kijken of de gemiddelde leeftijd bij het uit huis gaan in de afgelopen jaren is toegenomen. Zo'n trend kan een aanwijzing zijn dat jongeren steeds lastiger een eerste woning kunnen vinden.
  • Je kunt de verhuisbewegingen van jongeren volgen. Verhuizen jongeren vooral binnen de gemeente, of juist naar andere gemeenten? Is dit in de afgelopen jaren veranderd?
  • Je kunt kijken naar de jongeren die staan geregistreerd als 'niet actueel'. Deze jongeren zijn Vertrokken Onbekend Waarheen (VOW), dat wil zeggen: uitgeschreven bij de gemeente, maar niet in een andere gemeente opnieuw ingeschreven. Als jongeren geen bekend woonadres hebben, zijn ze misschien dakloos.

In gesprek met partners en jongeren

Deze informatie geeft een beeld van de woonsituatie en woonwensen van jongeren in jouw gemeente. Vervolgens kun je met partners in gesprek gaan over wat dit betekent, om zo tot effectief beleid te komen. Het NJi heeft een leidraad ontwikkeld voor het voeren van zo'n gesprek: de tool Samen in gesprek over cijfers. Het is verstandig om ook jongeren bij deze gesprekken te betrekken. Zij kunnen het best hun eigen situatie toelichten en hun behoeften duidelijk maken.

Hannes van de Ven

Hannes van de Ven

onderzoeker / adviseur