Jongere | Na de middelbare school: studie- en beroepskeuze

Hoe lang moet mijn kind naar school? 

Je kind heeft een leerplicht tot 16 jaar. Daarna geldt tot 18 jaar een kwalificatieplicht. Dat betekent dat je kind een diploma moet halen op havo, vwo, mbo-niveau 2 of hoger. Dit heet een startkwalificatie. Daarna kan je kind gaan werken of doorstuderen. Sommige jongeren hebben een vrijstelling van de kwalificatieplicht.  

Lees meer over Waarom moet ik een startkwalificatie hebben? (Rijksoverheid.nl)

Hoe kan mijn kind een opleiding of beroep kiezen? 

Welke opleiding of welk beroep je kind kiest, hangt natuurlijk op de eerste plaats af van de interesses van je kind. Daarnaast spelen de school en leeftijdsgenoten een belangrijke rol. 

De middelbare school helpt je kind met het kiezen van een studie of een beroep, bijvoorbeeld met een beroepskeuzetest. Veel scholen organiseren ook informatiebijeenkomsten waarop mensen komen vertellen over hun beroep. Daarnaast kan je kind een vervolgopleiding bezoeken.  

Leeftijdsgenoten hebben met hun verwachtingen ook vaak invloed op de studie- en beroepskeuze van je kind. Het kan je kind helpen om met andere jongeren te praten over de keuzes die zij willen maken.  

Mijn kind vindt het moeilijk om te kiezen. Wat nu? 

Je kind moet een opleiding of beroep kiezen op een leeftijd waarop het nog volop in ontwikkeling is. Het is logisch dat je kind nog niet altijd weet waar het goed in is, wat het graag wil doen en wil leren. Dat kan ook nog veranderen als je kind ouder wordt.  

Door met mensen over beroepen te praten of hen aan het werk te zien, kan je kind een beter beeld krijgen van wat het later kan en wil doen. Ook een maatschappelijke stage kan helpen bij de studie- en beroepskeuze. Voor een advies kan je kind daarnaast terecht bij de decaan van de school.   

Hoe kan ik mijn kind helpen met het kiezen van een opleiding of beroep? 

Jouw steun is belangrijk voor je kind. Met jouw inzicht en advies kan je kind een goede keuze maken.  

5 tips 

• Ga in gesprek als je kind het moeilijk vindt om te kiezen. Wat vindt je kind leuk? Waar is het goed in?  
• Vertel ook wat jij ziet en denkt dat bij je kind past. Vindt je kind het fijn om iets te doen of te maken?  Of wil je kind graag precies weten hoe iets in elkaar zit? Het antwoord is belangrijk om mee te wegen in de keuze voor het vervolgonderwijs.  
• Je kunt je kind stimuleren om al vroeg na te denken over een vervolgopleiding, bijvoorbeeld door te kijken op Studiekeuze123.nl en Kiesmbo.nl. Daar is veel informatie te vinden over opleidingen en studies. 
• Mbo's, hbo's en universiteiten organiseren open dagen waarop je verschillende opleidingen kunt bezoeken. Je kunt dat samen met je kind doen. Stimuleer je kind om vragen te stellen en bespreek na de open dag wat het leuk vond en wat niet.  
• Vertel je kind hoe jij zelf de keuze voor je opleiding en beroep hebt gemaakt en hoe jij die hebt ervaren. Dat kan je kind helpen om voor zichzelf te bepalen wat het belangrijk vindt.  

Hoe help ik mijn kind omgaan met prestatiedruk? 

Voelt je kind veel druk rond de studie- en beroepskeuze? Leg dan uit dat het belangrijk is om goed over die keuze na te denken, maar dat je kind altijd nog van studie of beroep kan veranderen. Het belangrijkste is dat je kind een keuze maakt die het bij zichzelf vindt passen, waar het zich prettig bij voelt en die het voor zichzelf maakt.  

Niet alles gaat zoals je als ouder of kind vooraf bedenkt. Zo kan ook het maken van de keuze om wel of niet te gaan studeren en de keuze voor een studie anders lopen dan je vooraf dacht. Probeer samen zo breed mogelijk te kijken naar de mogelijkheden. Dit kan een positief effect hebben op de druk die je kind soms ervaart. Over de stress die je kind rond de studiekeuze kan hebben, lees je meer op Omgaan met prestatiedruk

Wat als je kind het niet weet

Het kan voorkomen dat je kind het gewoon even niet weet. De juiste studiekeuze maken kan ervoor zorgen dat je kind stress en druk ervaart. Je kunt je kind ondersteunen en motiveren door bijvoorbeeld meer informatie te zoeken over mogelijke beroepen na een bepaalde studie, het nemen van een tussenjaar of het studeren op een ander niveau.

Wil je meer informatie? Je kunt altijd terecht bij de decaan of studieloopbaan coördinator op school. Ook onderstaande links kunnen je verder helpen:

Informatie over een inschrijven bij een vervolgstudie Informatie over de afweging werken of doorleren Informatie over een tussenjaar