Jongere | De algemene ontwikkeling

Jongeren en jongvolwassenen maken grote ontwikkelingen door. Tussen hun zestiende en drieëntwintigste jaar krijgt hun identiteit steeds meer vorm en gaan ze op eigen benen staan. In deze periode verandert de rol van ouders: van sturend naar meer adviserend.

Ontwikkeling naar zelfstandigheid

Vanaf hun zestiende jaar worden jongeren steeds zelfstandiger. Daar komt van alles bij kijken. Ze leren op eigen benen staan en gaan dingen zelf regelen. Op emotioneel en financieel gebied maken ze zich meer los van hun ouders. Ze krijgen steeds meer een eigen identiteit, met eigen normen en waarden en een eigen mening. Jongeren en jongvolwassenen krijgen te maken met verwachtingen vanuit hun omgeving en de wereld, en moeten daarmee leren omgaan.

In deze leeftijdsfase maken jongeren hun studie- en beroepskeuze. Ze gaan studeren of werken en gaan misschien op zichzelf wonen. Jongeren en jongvolwassene besteden in deze periode veel tijd aan vriendschappen en gaan relaties aan. Er ontstaan nieuwe vriendschappen en oudere vriendschappen blijven niet vanzelfsprekend bestaan. Verder ontwikkelen ze zich op het gebied van seksualiteit en vrijetijdsbesteding.

Rol van jou als ouder

In de periode waarin jongeren hun zelfstandigheid ontwikkelen, verandert de rol van ouders. Van sturend wordt dat meer adviserend. Bij vragen of moeilijkheden heeft je kind nog wel jouw hulp en steun nodig. Je kunt kinderen in deze leeftijdsfase het beste wat ruimte geven en accepteren dat zij hun eigen keuzes maken, bijvoorbeeld op het gebied van school, werk en seksualiteit.

Je kind gaat misschien wel op zichzelf wonen en maakt een groei door met diens opleiding en werk. Mogelijke uitdagingen waar je als ouder bij het opvoeden mee te maken kan krijgen, zijn het gebruik van alcohol, tabak en drugs, omgang met sociale media, de toekomst van je kind, stemmingswisselingen, twijfels over diens identiteit of problemen met autoriteiten.

Bronnen
  • Figner, B., & Weber, E. U. (2011). Who takes risks when and why? Determinants of risk taking. Current Directions in Psychological Science, 20(4), 211-216.
  • Ince, D. & Kalthoff, H. (2020). Opgroeien en opvoeden. Normale uitdagingen voor kinderen, jongeren en hun ouders. Utrecht: Nederlands Jeugdinstituut.
  • Kunnen, E. S. (2013). Studiekeuze en studiekeuzebegeleiding vanuit een ontwikkelingspsychologisch gezichtspunt.
  • Smetana, J. G., Robinson, J., & Rote, W. M. (2015). Socialization in adolescence. In J. E. Grusec & P. D. Hastings (Eds.), Handbook of socialization: Theory and research (2nd ed., pp. 60–84). The Guilford Press.
  • Spanjaard, H. & Slot, W. (2015). Tijden veranderen, ontwikkelingstaken ook. Een 'update' van het competentiemodel. In: Kind en adolescent praktijk. Nr 3, september 2015, pp. 14-21.
  • Timmermans, M., van Heerwaarden, Y., Pijpers, F. & Carmiggelt, B. (2015). Ontwikkelingsaspecten en Omgevingsinteractie (O&O). Utrecht: Nederlands Centrum Jeugdgezondheid.

Lees ook

Alle pagina's over ontwikkeling

Hulp of advies nodig?

Zoek je als ouder of opvoeder hulp of advies? Bekijk hier waar je terecht kunt.

Hulp en advies voor ouders