Zelfdoding grootste doodsoorzaak bij jeugd

Bij jongeren en jongvolwassenen tot 30 jaar is zelfdoding de meest voorkomende doodsoorzaak, blijkt uit gegevens van het CBS. 'Veel doodsoorzaken bij jongeren zijn de laatste decennia afgenomen, maar dat geldt niet voor suïcide. Daar zie je juist een stijging', zegt Anita Kraak van het Nederlands Jeugdinstituut.

Zelfdoding was de doodsoorzaak bij een op de vijf tieners die in 2022 overleden. Onder jongvolwassenen van 20 tot 30 jaar was dat een op de drie. In 2000 was bij beide groepen het verkeer de meest voorkomende doodsoorzaak, gevolgd door kanker. Het aantal zelfdodingen is sinds 2000 toegenomen, terwijl juist minder jonge mensen stierven aan verkeersongevallen en kanker.

In 2022 overleden 308 jongeren en jongvolwassenen aan zelfdoding: 67 jongeren tussen 10 en 20 jaar, en 241 jongvolwassenen tussen 20 en 30 jaar. Het ging om 204 jongens en jonge mannen en 104 meisjes en jonge vrouwen. In 2000 overleden in totaal 202 jonge mensen aan zelfdoding.

Preventieve maatregelen

'Waar preventieve maatregelen in het verkeer en een betere behandeling van lichamelijke ziekten het overlijden op jonge leeftijd hebben teruggedrongen, geldt dat dus nog niet voor het voorkomen van suïcide', zegt Anita Kraak. 'Misschien zijn er wel positieve effecten van preventieve maatregelen, maar die worden dan teniet gedaan door invloeden in de samenleving die zelfdoding juist weer in de hand kunnen werken. Denk bijvoorbeeld aan de prestatiedruk, de invloed van sociale media, de toegenomen ongelijkheid en de onzekerheid over de toekomst wat betreft huisvesting en klimaatverandering.'

Advies over helpen

'Veel mensen die denken aan zelfdoding willen niet per se dood. Ze willen vooral dat hun problemen of hun nare gedachten stoppen. 113 geeft goed advies over hoe je iemand in jouw omgeving met die gedachten kunt helpen. Stel gewoon de vraag hoe het gaat. Bijvoorbeeld: 'Je zegt vaak dat het leven je zwaar valt. Denk je er ook wel eens aan om een einde aan je leven te maken?' Luister daarna wat de ander je wil vertellen. Je kunt bijvoorbeeld steeds samenvatten wat je hoort en daarop weer doorvragen. 'Begrijp ik je goed, is dit wat je wilt zeggen?' Met samenvatten en doorvragen laat je de ander merken dat je echt luistert. Geef geen oordeel of advies om het niet te doen. Bagatelliseer het niet maar toon begrip. En zoek vervolgens samen naar hulp.'

Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek

Meer informatie

CBS-berichtCBS-cijfers zelfdoding 1970-2022Advies 113