Student overspoeld door hoge eisen

Studenten in het hoger onderwijs ervaren een hoge prestatiedruk en stress door een opstapeling van onzekerheden. Ze voelen zich overspoeld door hoge eisen, verwachtingen en verantwoordelijkheden. Dat blijkt uit het rapport 'Harder Better Faster Stronger?' van het Trimbos-instituut.

Uit eerder onderzoek blijkt dat ruim de helft van de studenten vorig jaar veel stress ervoer. Net iets meer dan de helft zei prestatiedruk te ervaren. De onderzoekers van het Trimbos-instituut wilden weten waardoor die stress en prestatiedruk ontstaan en hoe deze studenten geholpen kunnen worden.

In competitie met zichzelf en anderen

Het nieuwe onderzoek schetst een beeld van studenten die het hoge tempo van een prestatiegerichte maatschappij proberen vol te houden. Daarbij zijn ze ook nog eens in competitie met zichzelf en anderen. Tegelijkertijd hebben ze last van het hoge tempo en de pieken tijdens hun studie, waardoor ze weinig ruimte voelen om te experimenteren en fouten te maken. Ook komen ze in de knel omdat ze zich verantwoordelijk voelen voor hun ontwikkeling en de manier waarop ze omgaan met druk en stress.

Aanpak problemen

In een aparte handreiking doen de onderzoekers aanbevelingen voor een aanpak van de problemen. Zo raden ze studenten aan met medestudenten te praten over hun gevoelens en ervaringen en een luisterend oor te zijn voor anderen. Ook een gezonde leefstijl met genoeg slaap, beweging en ontspanning is belangrijk.

Onderwijsinstellingen kunnen laagdrempelige plekken inrichten waar studenten elkaar buiten de les kunnen ontmoeten. Ook moet er volgens de onderzoekers betere ondersteuning en persoonlijke aandacht voor studenten komen.

Prestatiemaatschappij

'Het is goed dat dit onderzoek breed kijkt naar prestatiedruk bij jongeren, omdat er meerdere oorzaken zijn', zegt Bram van den Berg van het NJi. 'Bijvoorbeeld onze prestatiemaatschappij die jongeren voorhoudt dat ze het beste uit zichzelf moeten halen en dat de keuzes die ze nu maken belangrijk zijn voor de rest van hun leven.'

Volgens Van den Berg zijn studenten kwetsbaar omdat ze in deze fase van hun leven met grote overgangen te maken krijgen. 'Ze komen meer los van hun ouders en krijgen meer autonomie. Dat geeft al onzekerheid en dan komt prestatiedruk daar ook nog eens bovenop. Dat is zonde, omdat de studententijd een mooie periode kan zijn. Maar door alle druk die op hen ligt, komt dat niet goed tot zijn recht.'

Beschermende factoren

Om jongeren de rust en ruimte te geven om te studeren is het belangrijk om in te zetten op beschermende factoren. 'Geef studenten meer mogelijkheden tot sociale binding. Als ze van betekenis kunnen zijn voor anderen draagt dat bij aan beter in hun vel zitten. Een andere belangrijke beschermende factor is zelfregie. Zoals de mogelijkheid om zelf invloed te hebben op de eigen leefwereld, bijvoorbeeld hun persoonlijke leerroute. Dit geeft niet alleen meer grip en controle over hun leven, maar ook rust en minder stress. Belangrijke voorwaarde is wel dat studenten hierbij goed begeleid worden.'

Bron: Trimbos-instituut; NU.nl

Bericht Trimbos-instituutRapport Harder Better Faster Stronger?Handreiking prestatiedruk en stress onder studentenBericht NU.nl