Pedagogische rol jeugdstrafrecht onder druk

De pedagogische functie van het jeugdstrafrecht staat onder druk doordat jongeren te lang moeten wachten op een straf of maatregel. Dat stelt de Inspectie Justitie en Veiligheid na onderzoek naar de wachtlijsten in de jeugdstrafrechtketen. Agnes Derksen van het NJi: 'Richt je op de jongeren, in plaats van alleen te sleutelen aan de keten om de processen te versnellen.'

Een belangrijk aspect van de pedagogische functie van het jeugdstrafrecht is dat een straf snel moet volgen op het gepleegde delict. Dan leert de jongere er het meest van. Door de wachtlijsten in de keten moeten jongeren nu echter maanden en soms jaren wachten op hun straf. In die tijd is het moeilijk voor hen om hun leven weer op orde te krijgen. Bovendien vergroot de wachttijd het risico dat jongeren verder afglijden in de criminaliteit.

Lange keten

De jeugdstrafrechtketen bestaat uit de politie, Halt, het Openbaar Ministerie, de Raad voor de Kinderbescherming, de rechtbank, het Centraal Justitieel Incassobureau, de gecertificeerde instellingen en de Dienst Justitiële Inrichtingen. Elk van deze organisaties heeft te maken met personeelsgebrek. Ook zijn er te weinig plekken voor detentie, een taakstraf of behandeling. Daardoor moeten jongeren te lang wachten op hun straf.

De inspectie vraagt het ministerie van Justitie en Veiligheid om een duurzame gecoördineerde aanpak om de jeugdstrafrechtketen te verbeteren. Ook moeten ze zorgen voor voldoende personeel en voldoende plaatsen voor jongeren.

De organisaties in de keten moeten nauwer samenwerken, aldus de inspectie. Samen kunnen ze bedenken hoe ze jongeren sneller door de keten heen kunnen leiden.

Jongere uit beeld

De lange wachttijden in de jeugdstrafrechtketen zijn geen nieuw probleem, vertelt Agnes Derksen van het Nederlands Jeugdinstituut. 'In 2001 al zijn normen vastgelegd voor de tijd die de verschillende stappen van het jeugdstrafrecht mogen kosten. We zijn nu meer dan twintig jaar verder en nog steeds zijn de organisaties bezig met het efficiënter organiseren van de ingewikkelde jeugdstrafrechtketen. Intussen verdwijnt de jongere uit beeld.'

'Richt je op de jongeren, in plaats van alleen te sleutelen aan de keten om de processen te versnellen. Delinquentie is een ernstig signaal dat het niet goed gaat met een jongere. Daar moeten we op reageren door snel hulp te bieden aan de jongere en diens gezin. Wat heeft de jongere nodig om zich goed verder te ontwikkelen en het criminele gedrag te stoppen? Zet bijvoorbeeld meer vrijwillige jeugdreclassering in. Dan kan een jeugdreclasseerder meteen een herstelgesprek organiseren met het slachtoffer van het delict of passende zorg inzetten. De Raad voor de Kinderbescherming geeft nu soms al een gecertificeerde instelling opdracht om te beginnen met begeleiding of hulpverlening, in plaats van te wachten tot de zitting bij de rechter. Kan dat niet vaker?'

Meer informatie

Bericht Inspectie Justitie en VeiligheidRapport Pedagogisch uitgangspunt onder druk