Omstandigheden beïnvloeden gezondheid jongeren

Veel jongvolwassenen hebben een goede lichamelijke en mentale gezondheid. Maar met jongvolwassenen in kwetsbare omstandigheden gaat het duidelijk slechter. Dat blijkt uit een nieuwe analyse van gegevens uit de Corona Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen 2022.

De gezondheidsmonitor deelt de deelnemers in vijf gezondheidsgroepen in, op basis van hun lichamelijke en mentale gezondheid en hun leefgewoonten. 60 procent van de 16- tot en met 25-jarigen zit in een van de drie gunstigste gezondheidsgroepen. Vaak hebben zij mensen in hun omgeving bij wie ze terecht kunnen als ze ergens mee zitten, zoals vrienden of ouders. Ze hebben vaak een betaalde baan of volgen een opleiding, hebben weinig schulden en bewegen voldoende.

Zo'n 30 procent zit in de groep met ongunstige gezondheidsuitkomsten en 11 procent in de groep met zeer ongunstige gezondheidsuitkomsten. Van die laatste groep is drie kwart erg eenzaam, rookt een kwart dagelijks en is slechts 7 procent tevreden over hun eigen leven.

Vrouwen en jongvolwassenen met een gender anders dan man of vrouw zitten relatief vaak in een ongunstige gezondheidsgroep. Dat geldt ook voor jongvolwassenen die zich identificeren als lhbtqia+.

Goed nieuws

'We horen tegenwoordig vaak dat het zo slecht ging met jongeren tijdens de coronapandemie', zegt Neeltje van den Bedem van het Nederlands Jeugdinstituut. 'Uit dit onderzoek blijkt dat het zelfs net na de tweede lockdown met veel jongeren echt goed ging. Het is goed om dat te weten.'

'Waardevol is ook dat dit onderzoek laat zien dat er een groep is met een groter risico op een samenloop van problemen: schulden, een onveilige leefsituatie, een klein sociaal netwerk, geen goede vrienden. Dat laat zien voor welke jongeren we extra aandacht moeten hebben.'

'Er is één factor die ik mis in het onderzoek: discriminatie. De onderzoekers hebben wel gekeken naar een mogelijke migratieachtergrond van de jongeren en hun ouders. Maar we weten dat discriminatie zich niet beperkt tot de eerste of tweede generatie met een migratieachtergrond. Daarnaast zijn er ook andere groepen waar dat wel voor geldt, bijvoorbeeld lhbtqia+-jongeren.'

Sterke pedagogische basis

'Voor alle jongeren is het belangrijk dat we kijken welke omstandigheden we kunnen versterken zodat ze zich goed kunnen ontwikkelen. We noemen dat een sterke pedagogische basis: een leefomgeving waar jongeren zich welkom voelen en volwassenen in hun leven op wie ze kunnen terugvallen als ze ergens mee zitten.'

Voor de jongeren in de ongunstige gezondheidsgroepen moeten we iets extra's doen, vindt Van den Bedem. 'En dan niet interventies inzetten gericht op hun individuele problemen, maar vooral de ongunstige omgevingsfactoren aanpakken. Dit onderzoek laat zien hoe belangrijk die zijn.'

'Daarbij staan sociale relaties bovenaan. Daarvan weten we dat ze belangrijk zijn voor de ontwikkeling en het toekomstperspectief van jongeren. Wil je die versterken, zorg dan dat er voor jongeren fijne plekken zijn om met elkaar in contact te komen. Het jongerenwerk kan daaraan bijdragen. Gewoon een plek om elkaar te ontmoeten, je te ontwikkelen, je veilig te voelen en vooral met vrienden leuke dingen te doen. En om ook iets voor anderen te betekenen. Want daar worden mensen blij van.'

Meer informatie

Bericht GGD GHOR NederlandRapportage Corona Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen 2022