Mobieltje verstoort concentratie en slaap

Sociale media op hun telefoon verstoren de concentratie en de nachtrust van jongeren. Dat blijkt uit onderzoek waarop Teun Siebers op 16 april promoveerde aan de Universiteit van Amsterdam. Het is aan volwassenen om jongeren te ondersteunen bij het omgaan met sociale media, reageert Vivian den Blanken van het Nederlands Jeugdinstituut. 'Het sociale leven van jongeren speelt zich voor een belangrijk deel online af. Houd daar rekening mee.'

Siebers stelde 383 jongeren drie weken lang zes keer per dag een reeks vragen over hun gebruik van sociale media in het afgelopen uur. Daarnaast registreerde hij in die periode hoe ze hun mobieltje gebruikten. Hij constateerde dat jongeren hun telefoon vaak kort gebruiken en dan naar één app kijken. Dat gefragmenteerde telefoongebruik zorgt er bij 77 procent van de jongeren voor dat ze snel zijn afgeleid. Wanneer jongeren hun telefoon langer achter elkaar gebruiken, heeft dat bij 55 procent een afleidend effect.

Kwaliteit van slaap

Ook keek Siebers naar de invloed van het telefoongebruik op de slaap van de jongeren. Hij zag een groot verschil in het soort app dat jongeren gebruiken in het uur voordat ze naar bed gaan en 's nachts in bed. Games en sociale media zijn dan slecht voor de kwaliteit van hun slaap. Maar video-apps hebben geen invloed.

In zijn onderzoeksresultaten ziet Siebers aanleiding voor maatregelen om de invloed van smartphones te beperken. Hij pleit ervoor om jongeren te leren hun telefoongebruik in de hand te houden.

Mediaopvoeding is essentieel

'Dit onderzoek bevestigt hoe essentieel mediaopvoeding is', zegt Vivian den Blanken. 'Voor jongeren is het een uitdaging om de verleidingen van de apps op hun telefoon te weerstaan. Dat komt deels door hun leeftijdsfase, maar die apps zijn ook ontworpen om je af te leiden. Siebers heeft gelijk dat jongeren moeten leren om daar weerbaar tegen te worden. Maar daar hebben ze wel de hulp van volwassenen bij nodig.'

Den Blanken pleit ervoor het socialemediagebruik van jongeren serieus te nemen. 'Voor jongeren zijn de online en offline wereld onlosmakelijk met elkaar verbonden. Het beleid om geen mobieltjes meer toe te laten op school is positief voor de leerprestaties. Tegelijkertijd zijn de effecten op de sociale ontwikkeling nog minder duidelijk. Daar moet je rekening mee houden.'

De online leefwereld van jongeren

Professionals doen er goed aan de online wereld mee te nemen in hun werk, zegt Den Blanken. 'Dat wil niet zeggen dat professionals zelf op al die apps aanwezig moeten zijn. Het gaat meer om nieuwsgierigheid naar de online leefwereld van jongeren en de erkenning dat die belangrijk is. Vraag bijvoorbeeld: 'Kun je me eens uitleggen hoe die app werkt? Op welke sociale media zit jij? Waar gebruik je ze voor? Wat maakt het zo leuk voor jou?'

Meer informatie

Bericht Universiteit van AmsterdamProefschrift Teun Siebers