Meer ongezond gedrag bij jongeren

De mentale gezondheid van jongeren tussen 12 en 16 jaar is nog niet hersteld van de coronapandemie. Ook vertonen ze meer ongezond gedrag, zoals alcohol- en nicotinegebruik en problematisch gebruik van sociale media. Tegelijkertijd rapporteert 80 procent van de jongeren dat zij zich gezond en meestal gelukkig voelen. Dat blijkt uit de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023.

Bij de vorige meting van de Gezondheidsmonitor, in coronatijd, voelden jongeren zich minder gelukkig dan voor de pandemie. Dat is sindsdien niet verbeterd. 50 procent van de jongeren voelde zich ook in 2023 vaak of zeer vaak gestrest. De belangrijkste bron van stress was school of huiswerk. Ongeveer 30 procent rapporteerde psychische klachten. Meiden hadden beduidend meer psychische klachten en stress dan jongens.

Verder kijken dan gemiddelde

'Het valt tegen dat het mentale welzijn van jongeren gemiddeld niet is verbeterd sinds de coronatijd', zegt Neeltje van den Bedem van het NJi. 'Maar het is belangrijk verder te kijken dan zo'n gemiddelde. 'Want uit ander onderzoek weten dat er grote verschillen zijn in mentaal welbevinden tussen jongeren.  Die verschillen zijn relevant om te weten, want dan kun je voor die groepen iets extra's doen.'

'De onderzoekers lichten een groep uit waar het op alle terreinen minder goed mee gaat: jongeren die zich geen jongen of meisje voelen. Zij zijn beduidend minder gelukkig dan gemiddeld en denken veel vaker aan suïcide. Het is belangrijk om dergelijke subgroepen te onderscheiden. Er zijn meer groepen waar het minder goed mee gaat, bijvoorbeeld door discriminatie, financiële stress of de druk van mantelzorg. Maar die groepen worden niet onderscheiden in de Gezondheidsmonitor.'

Samenspel van factoren

'Daarnaast is het belangrijk om te kijken naar het samenspel van beschermende en risicofactoren. Jongeren die veel stress ervaren en daar weinig steun bij krijgen, zijn bijvoorbeeld kwetsbaarder voor mentale klachten. Bijna 90 procent vindt zichzelf voldoende weerbaar. 96 procent kan bij iemand terecht als ze ergens mee zitten. Zorgelijk vind ik dat 4 procent bij niemand terechtkan met problemen.'

'Zo'n steunfiguur is een belangrijke beschermende factor. Maar andere beschermende factoren zijn niet gemeten. Uit ander onderzoek weten we dat sociale relaties belangrijk zijn, en zingeving in je leven. Zoals ertoe doen, kunnen meepraten en je ontwikkelen. Het is belangrijk te kijken hoe we jongeren daarbij kunnen ondersteunen.'

De Gezondheidsmonitor Jeugd is in het najaar van 2023 afgenomen door alle GGD'en, in samenwerking met het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). 188 duizend leerlingen op 885 scholen in heel Nederland vulden een vragenlijst in over hun gezondheid, leefstijl en welzijn.

Meer informatie

Bericht GGD GHOR NederlandGezondheidsmonitor Jeugd 2023