'Meer aandacht voor gezin in jeugdrecht'

Ouders en kinderen voelen zich onvoldoende gehoord in familie- en jeugdrechtszaken. Om hen voldoende rechtsbescherming te bieden, moeten jeugdrechters zich actiever en nieuwsgieriger opstellen in rechtszaken. Dat staat in het rapport Recht doen aan kinderen en ouders, opgesteld door de reflectiecommissie familie- en jeugdrechters.

De reflectiecommissie sprak met 206 jeugdrechters, advocaten, pleegouders, jeugdbeschermers en andere betrokken professionals in groepsinterviews. Ook sprak ze individueel met 20 ouders en jongeren. Het onderzoek draaide om zaken waarin de overheid ingrijpt in het gezinsleven: ondertoezichtstelling, uithuisplaatsing, gezagsbeëindiging, en omgang en gezag na een scheiding.

Ouders voelen zich onvoldoende geïnformeerd en gehoord tijdens de rechtszitting, blijkt uit de gesprekken. Ze vinden dat rechters te veel afgaan op de informatie die de Raad voor de Kinderbescherming en de gecertificeerde instelling presenteren en te weinig doen aan waarheidsvinding. Daardoor hebben zij soms moeite om de beslissing van de rechter te begrijpen en te accepteren.

Ingrijpende beslissingen

Jeugdrechters zijn zich bewust van het ingrijpende karakter van hun beslissingen en voelen de verantwoordelijkheid om afgewogen en zorgvuldige beslissingen te nemen. Ze worden in de uitvoering van hun taak echter belemmerd door een gebrek aan tijd, een tekort aan jeugdrechters en een gebrek aan beschikbare professionals in de jeugdhulp en de jeugdbescherming. Voor hulp die zij nodig vinden bestaan vaak lange wachtlijsten.

De geïnterviewden pleiten ervoor dat jeugdrechters zich nieuwsgierig opstellen, op zoek gaan naar de feiten en een goede probleemanalyse maken. Ze kunnen bijvoorbeeld stukken opvragen om de feiten in een zaak te achterhalen, of een hulpverlener vragen op de zitting een lopend hulpverleningstraject toe te lichten.

Verder is het belangrijk dat ouders en pleegouders op de zitting de ruimte krijgen om hun verhaal te vertellen en om hun standpunt te verwerken in de toelichting op de beslissing van de rechter.

Eén gezin, één rechter

Ook het principe 'één gezin, één rechter' kan bijdragen aan een oplossing voor de problemen, aldus de reflectiecommissie. Een gezin krijgt dan bij opeenvolgende zaken steeds te maken met dezelfde jeugdrechter. Verder adviseert de commissie om ouders gratis rechtsbijstand te bieden bij rechtszaken over jeugdbeschermingsmaatregelen.

Bron: Raad voor de Rechtspraak

Meer informatie

Bericht Raad voor de RechtspraakRapport Recht doen aan kinderen en ouders