'Luister naar waar het kind mee zit'

'Ik groei op in een inclusieve samenleving waarin ik kan zijn wie ik wil zijn.' Over die stelling gaat de zesde aflevering van podcast De Jeugdkantine. Vivian den Blanken van het Nederlands Jeugdinstituut vertelt welke rol ouders en professionals daarbij kunnen spelen.

Een van de geïnterviewden in de podcast is rapper Babs. Ze deed als kind graag dingen die bestempeld werden als 'jongensdingen'. Maar toen ze in de puberteit kwam werd dat opeens een probleem. Ze werd gepest omdat ze zich anders gedroeg dan andere meisjes. Door de reacties van anderen wist ze niet meer wie ze was. Ze moest op zoek naar haar identiteit, vertelt ze.

Zoektocht naar identiteit

Ouders en professionals kunnen kinderen en jongeren helpen bij die zoektocht naar hun identiteit, zegt Vivian den Blanken, adviseur over opvoeden en opgroeien bij het NJi. 'Open communicatie is daarvoor belangrijk. Zorg dat duidelijk is dat kinderen alles met je kunnen bespreken en dat je er voor ze bent. Of je nou een ouder bent, een leerkracht, een begeleider in de buitenschoolse opvang, of een voetbal- of volleybaltrainer.'

Open communicatie begint met kinderen serieus nemen, van jongs af aan, stelt Den Blanken. 'Ook als ze komen met iets wat voor jou niet belangrijk lijkt, zoals een tekening die het kind kwijt is. Luister naar waar het kind mee zit, want voor het kind kan het wél voelen als een probleem. Door open communicatie creëer je een veilige omgeving waarin het kind op jou kan vertrouwen. Vanuit die veilige omgeving voelen kinderen zich vrij om te ontdekken wie ze zijn.'

Diverse rolmodellen

Babs vertelt in de podcast dat ze een rolmodel miste waarin ze zich kon herkennen toen ze opgroeide. Den Blanken adviseert om kinderen te laten kennismaken met meer diverse rolmodellen. 'Naar welke films kijken jullie en welke boeken lees je voor? Komen daarin alleen witte gezinnen voor met een pappa en een mamma? Of maakt het kind kennis met gezinnen met twee pappa's of twee mamma's? Lees eens een boek voor waarin een jongen verliefd wordt op een jongen of kijk naar een film met een non-binaire hoofdpersoon. Zo laat je een kind kennismaken met diversiteit, zonder er veel druk op te leggen. Je laat zien dat mensen verschillend zijn, en dat die verschillen er ook mógen zijn. Kinderen ontwikkelen hun leven lang, ook op dit gebied. Daar kunnen volwassenen ze in ondersteunen.'

Seksuele ontwikkeling en genderidentiteit hoeven niet per se zware onderwerpen te zijn, aldus Den Blanken. Als je er maar over praat. 'Je kun het expliciet bespreken, bijvoorbeeld tijdens speciale lessen op school of aan de hand van een film die jullie thuis kijken. Maar het is ook goed om je op andere momenten bewust te zijn van diversiteit. In de rekenles kunnen bijvoorbeeld Piet en Ahmed verkering hebben en samen naar de markt gaan om sinaasappels te kopen. En bij het spelen kun je uitleggen dat er geen speelgoed is dat alleen voor jongens of meisjes is.'

Genderidentiteit

Genderstudies-wetenschapper Marijke Naezer vertelt in de podcast over diversiteit in genderidentiteit. Dat gaat erom of je je man of vrouw voelt, allebei of geen van beide. Den Blanken: 'Als kinderen of jongeren twijfelen over hun genderidentiteit, kan dat moeilijk zijn voor ouders en professionals die hen altijd als jongen of meisje hebben gekend. Soms kun je daar beter eerlijk over zijn dan om het onderwerp heen te draaien. Zeg bijvoorbeeld: Wat fijn dat je dit met me deelt. Ik weet niet precies wat dit nu betekent. Wat betekent het voor jou?'

Ook bij dat thema is een open houding essentieel, zegt Den Blanken. 'Wees nieuwsgierig. Laat merken dat je als ouder of als professional niet alles weet. Stel vragen: Je zegt dat je je een meisje voelt. Wat betekent dat voor jou? Wanneer voel je je een meisje? Hoe voelt dat dan? En als kinderen al wat ouder zijn, kun je samen het internet op gaan, op zoek naar ervaringen van anderen. Daar kunnen jullie allebei van leren.'

Gesprek openen

Als je als professional merkt dat een kind twijfels heeft over diens genderidentiteit, doe je er goed aan om het gesprek te openen, zegt Den Blanken. 'Voor een kind kan het een opluchting zijn dat jij het gesprek hierover opent. Daarnaast kan het fijn zijn om contact te leggen met de ouders. Jullie zien allebei het kind, maar op andere momenten en in andere situaties.'

Daarbij is het essentieel om de privacy van het kind te respecteren. Den Blanken: 'Misschien ben jij de eerste met wie het kind erover spreekt. Of is het kind bang voor de reactie van thuis. Bespreek het altijd eerst met het kind wanneer je contact wilt opnemen met de ouders. Zeg bijvoorbeeld: 'Ik denk dat het belangrijk is om hier ook met je ouders over de praten. Zullen we dat samen doen? Of vind je het goed als ik dat doe?' Daarnaast kun je op zoek gaan naar advies bij professionals die veel weten over dit thema, betrouwbare kennis kunnen delen en tips kunnen geven.'

Luister naar de podcast

Of luister in je favoriete podcastapp

Apple PodcastSpotifyDeezer

Bekijk de video

Video bekijken? Dan vragen we je eerst toestemming te geven voor het plaatsen van marketingcookies door derden. Of bekijk de video via https://www.youtube.com/watch?v=esfUYLU7CZY

Cookies accepteren

Videobeschrijving

In deze aflevering van De Jeugdkantine gaat het over Identiteit. De stelling van de aflevering is: Ik groei op in een inclusieve samenleving, waarin ik kan zijn wie ik wil zijn. Presentatoren Nienke de la Rive Box en Rida Deraoui gaan hierover in gesprek met Marijke Naezer, Genderstudies-wetenschapper, en Babs, producer en rapper. Natuurlijk geven ook de jongeren op straat weer hun mening.