Geen vervolging bij vrijstelling school vanwege geloof

Ouders die hun kind zonder toestemming niet naar school laten gaan vanwege een geloofs- of levensovertuiging worden niet langer vervolgd. Dat heeft het Openbaar Ministerie (OM) bekendgemaakt. 'Vanuit het belang van kinderen en hun recht op onderwijs en ontwikkeling is dit besluit zorgelijk', zegt Eva de Jong van het NJi.

In Nederland kun je in sommige gevallen vrijstelling vragen van de leerplicht. Bijvoorbeeld als er volgens ouders geen scholen in de omgeving zijn die aansluiten bij hun geloofsovertuiging of levensopvatting. Om deze reden hadden in 2024 meer dan 2.100 kinderen en jongeren een vrijstelling.

Wanneer de leerplichtambtenaar de vrijstelling afwijst, wordt er proces-verbaal opgemaakt. In 2024 ging dit om zo'n 160 strafzaken. Bij een deel hiervan kwam het tot een rechtszaak. Maar volgens het OM is er te weinig juridisch houvast om deze zaken te vervolgen. De uitspraken van de rechter waren namelijk heel verschillend, aldus het OM. Ook is het toetsingskader waarmee de leerplichtambtenaren de vrijstellingen beoordelen, onvoldoende duidelijk.

'Vanuit het belang van kinderen en hun recht op onderwijs en ontwikkeling is dit besluit van het OM zorgelijk', zegt Eva de Jong van het NJi. 'Er geen zicht op de kwaliteit van het thuisonderwijs dat deze kinderen en jongeren krijgen. Daarmee worden zij wellicht ernstig tekortgedaan in hun onderwijs en ontwikkeling.'

Zelfredzame en weerbare burgers

Volgens De Jong hebben kinderen kennis, vaardigheden en competenties nodig om zich als zelfredzame en weerbare burgers in de maatschappij tot anderen te kunnen verhouden. 'School bereidt een kind hierop voor. Ze leren er relaties aan te gaan met anderen en om te gaan met situaties die wellicht niet bij hun normen en waarden passen. Lukt het ouders om daarmee rekening te houden? En kunnen ze hun kinderen helpen met alle aspecten van de sociaal-emotionele én cognitieve ontwikkeling? Niet alle ouders hebben de capaciteiten om dit zelf op te pakken. Wel zouden ze kunnen regelen dat anderen hen daarbij helpen. Onderwijzen is een vak, dat is niet zomaar aan iedereen gegeven.'

Meer informatie

Bericht Openbaar Ministerie