Het gebruik van voorzieningen in het sociaal domein is sinds de decentralisatie toegenomen. Dat concludeert het Sociaal en Cultureel Planbureau uit een analyse over de periode 2015-2019.
Het SCP keek naar het gebruik van voorzieningen op basis van de Jeugdwet, de Wmo en de Participatiewet. Vooral het gebruik van Jeugdwet- en Wmo-voorzieningen nam toe sinds de decentralisatie. De verwachting was dat de inzet van lichte hulp het gebruik van zware hulp zou verminderen. Die verschuiving ziet het SCP echter niet. Binnen de jeugdhulp is het aantal verwijzingen via het wijkteam toegenomen, hoewel de huisarts de grootste verwijzer blijft. Tegelijkertijd bieden wijkteams zelf ook meer hulp. Dat kan een signaal zijn dat er toch een verschuiving is naar lichtere vormen van hulp en preventie, aldus het SCP.
Multigebruik sociale voorzieningen
13 procent van de huishoudens gebruikt voorzieningen uit meer dan een domein. De combinatie van jeugdzorg en bijstand voor ouders komt regelmatig voor. Dit 'multigebruik' is toegenomen, aldus het SCP. Dat kan duiden op een grotere groep met zware problemen, maar het kan ook betekenen dat gemeenten meer integrale hulp en steun inzetten. Het SCP verwacht dat juist deze groep zwaar wordt geraakt door de coronacrisis.
15 procent van de gebruikers van jeugdzorg klopt ruim een jaar na het afsluiten van eerdere hulp opnieuw aan voor hulp. Hun hulpvraag is dus niet permanent weggenomen. Gemeenten moeten er rekening mee houden dat sommige groepen langdurig of herhaaldelijk hulp nodig hebben, aldus het SCP.
Gemeenten hebben geen zicht op mensen die wel behoefte hebben aan hulp maar geen voorzieningen gebruiken, signaleert het SCP. Het SCP denkt dat het gaat om substantiële aantallen en pleit voor onderzoek naar niet-gebruik en moeilijk zichtbare groepen.
Bron: SCP