Criminele uitbuiting op Rotterdamse scholen

Een kwart van de basisscholen en twee derde van de middelbare scholen in Rotterdam hebben vermoedens dat hun leerlingen crimineel worden uitgebuit. Dat blijkt uit onderzoek onder 47 basisscholen en 29 middelbare scholen door het Centrum Kinderhandel en Mensenhandel (CKM).

Gedwongen drugscriminaliteit wordt het meeste gezien, maar ook diefstal en geweldpleging komen regelmatig voor. Uitbuiters maken daarbij misbruik van de jonge leeftijd van leerlingen of gebruiken of dreigen met geweld. Ook profiteren ze vaak van een licht verstandelijke beperking van een leerling.

Gezien de belangrijke rol van scholen in de signalering van criminele uitbuiting is het volgens het CKM essentieel de kennis hierover bij onderwijsprofessionals te verbeteren. Scholen zien nu nog veel beperkingen bij signalering, zoals het feit dat dwang vaak onzichtbaar is en slachtoffers niet willen praten.

Multidisciplinaire aanpak

Er moet daarnaast een multidisciplinaire aanpak komen waarin de gemeente, scholen, veiligheids- en zorginstanties samen optrekken. Daarbij is een duidelijk verwijssysteem nodig, waar scholen met vragen en signalen rondom criminele uitbuiting terechtkunnen en hun vermoedens kunnen melden.

Het CKM vindt dat de aanpak van criminele uitbuiting hand in hand moet gaan met armoedebestrijding en het vergroten van kansen en perspectieven van Rotterdamse kinderen. Kinderen die in armoede opgroeien ervaren te weinig alternatieven en zijn daardoor extra kwetsbaar om slachtoffer te worden. Ook het gebrek aan rolmodellen en vertrouwenspersonen in de wijk maakt dat zij een groter risico hebben op criminele uitbuiting.

Niet alleen een probleem van school

'Helaas speelt dit probleem niet alleen in Rotterdam, maar ook op veel andere plaatsen in Nederland', zegt Mike Loef van het NJi. 'School is een belangrijke plek waar jongeren laagdrempelig hun zorgen kunnen uiten bij bijvoorbeeld de leerkracht. Maar we moeten ons er wel bewust van zijn dat dit niet alleen een probleem van de school is. Het is een gezamenlijke opdracht voor ouders, ons als samenleving en professionals in de omgeving van jongeren zoals de scholen, het jongerenwerk, vrijetijdsvoorzieningen, wijkagenten, gemeenten en wijkteams. Juist met zo'n complex probleem dat zich op meerdere terreinen afspeelt, is iedereen in de omgeving van de jongere nodig om te signaleren en ondersteuning en hulp te bieden.'

Een zo laag mogelijke drempel

Bij het signaleren van criminele uitbuiting is de toegankelijkheid van professionals van grote betekenis. 'Juist omdat het spannend om als jongere je zorgen uit te spreken of om hulp te vragen, is het belangrijk dat de drempel om erover te vertellen zo laag mogelijk is. En dat is in sommige situaties makkelijker bij iemand die je kent en vertrouwt, in plaats van de politie of een hulpinstantie. Wees je als professional bewust van die rol en op welke signalen je kunt letten. Dat kan complex zijn. Want wat doe je met je niet-pluisgevoel en bij wie kun je aankloppen voor advies? Ook dan is het belangrijk om een netwerk van verschillende partners te hebben waarbij je terechtkunt.'

Bron: CKM

Meer informatie

Bericht Centrum Kinderhandel en Mensenhandel (CKM)Rapport Criminele uitbuiting onder minderjarigen in Rotterdam