'Blijf 18-jarige vluchteling begeleiden'

Jonge alleenstaande vluchtelingen worden in Nederland te veel aan hun lot overgelaten zodra ze 18 jaar zijn, zeggen de Kinderombudsman en de Nationale ombudsman. Zij vragen de Rijksoverheid ervoor te zorgen dat alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv's) tot hun 21e de hulp krijgen die ze nodig hebben.

Kinderen die zonder hun ouders naar Nederland zijn gevlucht, krijgen een verblijfsvergunning en staan onder voogdij van Nidos. Meestal wonen ze in een opvanggezin of een kleinschalige woongroep met begeleiding. Vanaf hun 18e stopt echter de begeleiding. Ze moeten dan zelf zorgen voor woonruimte, een inkomen en een opleiding. Wel kunnen gemeenten beslissen hen langer te blijven ondersteunen op basis van de Wet maatschappelijke ondersteuning en de Participatiewet.

De Kinderombudsman en de Nationale Ombudsman deden onderzoek naar de opvang van amv's in zes gemeenten. De begeleiding voor 18-plussers schiet tekort, constateren ze. Daardoor bouwen sommige jongeren schulden op, vallen ze uit op school en missen ze een toekomstperspectief. Ze zijn eenzaam, trauma's die ze hebben opgelopen in hun thuisland en tijdens hun vlucht spelen op, en ze maken zich zorgen over hun achtergebleven familie.

Structurele oplossing

De ombudsmannen vragen om een structurele oplossing voor amv's, zodat zij een reële kans krijgen om mee te doen in de Nederlandse samenleving. Daarbij moet de Rijksoverheid volgens hen de regie nemen. Eén ministerie moet volgens hen hulp en opvang regelen voor jongeren van 18 tot 21 jaar, bij voorkeur VWS.

Gemeenten moeten samen met de jongeren en hun hulpverleners een toekomstplan maken, aldus de ombudsmannen. Daarin staat wat een jongere nodig heeft om zelfstandig te worden. Ook moet de gemeente zorgen dat de jongeren voldoende inkomen hebben om zelfstandig van te leven.

Complexe samenleving

'De Nederlandse samenleving is zo complex dat veel volwassenen die hier zijn opgegroeid al moeite hebben om hun weg te vinden', vertelt Neeltje van den Bedem van het Nederlands Jeugdinstituut. 'Voor jongeren is dat nog moeilijker. Op hun 18e zijn ze cognitief volop in ontwikkeling. Ver vooruitkijken is moeilijk en ze zijn nog aan het leren goed te plannen en risico's in te schatten. Als ze daarbij geen hulp krijgen van hun ouders, gaat het makkelijk mis.'

Sociaal kapitaal

'Jonge vluchtelingen hebben geen ouders om op terug te vallen. Bovendien beheersen ze meestal de taal niet goed en missen ze veel basiskennis over hoe alles in Nederland geregeld is. Ze hebben weinig sociaal kapitaal, terwijl we uit onderzoek weten dat dat een belangrijke factor is voor het succes van jongeren. Daar komt bij dat jonge vluchtelingen vaak traumatische ervaringen hebben opgedaan, waarvoor ze psychische hulp nodig hebben. Ze weten echter niet waar ze aan de bel kunnen trekken als ze hulp nodig hebben en wat de mogelijkheden zijn. Daarom is een doorgaande lijn in de begeleiding vanaf 18 jaar belangrijk.'

Bron: De Kinderombudsman

Meer informatie

Bericht KinderombudsmanRapport Alleen volwassen worden