Bijkomende problemen bij kinderen en jongeren met een lvb

Kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking (lvb) zijn kwetsbaarder voor bijkomende problemen dan hun leeftijdsgenoten zonder een lvb. Zo hebben zij bijvoorbeeld vaker last van psychische problemen, gedragsproblemen en verslaving. Het tijdig herkennen van een lvb kan problemen voorkomen of verminderen.

Waarom zijn kinderen en jongeren met een lvb kwetsbaarder voor bijkomende problemen?

Kinderen en jongeren met een lvb zijn kwetsbaarder voor bijkomende problemen, vergeleken met leeftijdsgenoten zonder een lvb. Dit heeft te maken met risicofactoren en beschermende factoren:

Vaker risicofactoren

Risicofactoren vergroten de kans dat er problemen ontstaan. Bij kinderen en jongeren met een lvb komen risicofactoren vaker voor. Risicofactoren kunnen lichamelijk, psychologisch, sociaal en maatschappelijk zijn. Zoals wonen in een arme wijk, verkeerde vrienden hebben, schooluitval, ongezonde leefstijl, vaak meemaken dat iets niet lukt, of problemen in het gezin. 

Minder beschermende factoren

Beschermende factoren verkleinen de kans op het ontstaan van problemen. Kinderen en jongeren met een lvb missen vaker beschermende factoren. Ze zijn sneller te beïnvloeden, krijgen vaak minder steun uit hun omgeving en hebben minder mogelijkheden om problemen zelf op te lossen. Daarnaast gedragen ze zich vaker risicovol, omdat ze sneller handelen zonder nadenken. Ook zien ze minder goed de gevolgen van hun keuzes of gedrag.

Welke bijkomende problemen kunnen kinderen en jongeren met een lvb ontwikkelen?

Deze bijkomende problemen zijn vaker te zien bij kinderen en jongeren met een lvb, vergeleken met hun leeftijdsgenoten zonder een lvb:

Sociaal-emotionele problemen

Kinderen en jongeren met een lvb hebben vaker moeite met het begrijpen van sociale situaties. Ze kunnen daarom problemen hebben met het beginnen en onderhouden van relaties. Ze kunnen ook moeite hebben met het omgaan met hun emoties en gedrag. Ze worden ook vaker gepest.

Meer informatie: whitepaper LVB-ers die uit balans zijn. Hoe herken je ze, hoe ga je ermee om? Sociaal-emotioneel functioneren bij mensen met een LVB van MEE Zuid-Holland Noord. 

Gedragsproblemen

Kinderen en jongeren met een lvb laten vaker problematisch gedrag zien. Zoals agressief gedrag, doen zonder nadenken, en dwars en opstandig gedrag. Ook lijken ze kwetsbaarder voor radicalisering.

Meer informatie: handreiking Licht verstandelijke beperking (LVB) en radicalisering en de NJi-pagina's over Radicalisering.

Psychische problemen

Kinderen en jongeren met een lvb hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van psychische problemen. Zoals depressie, angststoornissen en posttraumatische stressstoornis.

Meer informatie: handreiking Tijdig signaleren en behandelen van trauma- en stressorgerelateerde problemen bij jeugdigen en jongvolwassenen met een LVB van de AW Kajak.

Problematische gehechtheid

Bij kinderen met een lvb is de hechting tussen ouder en kind vaker problematisch. 

Meer informatie: pagina LVB en hechtingsproblematiek van het Kennnisplein gehandicaptensector en de richtlijn Problematische gehechtheid

Verslaving

Kinderen en jongeren met een lvb hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van verslaving aan alcohol, drugs of andere middelen. 

Meer informatie: handreiking Middelengebruik en verslaving bij mensen met een LVB van de AW Kajak en de Richtlijn Middelengebruik.

Problemen met politie en justitie

Jongeren met een lvb hebben een verhoogd risico op problemen met justitie en politie, door strafbaar gedrag en criminaliteit.

Lvb op tijd herkennen kan problemen voorkomen of verminderen

Het is belangrijk om te weten dat lang niet alle kinderen en jongeren met een lvb te maken krijgen met deze bijkomende problemen. Maar het is wel belangrijk om op mogelijke bijkomende problemen te letten. Want dan kan op tijd passende ondersteuning worden geboden. Bijvoorbeeld door het aantal beschermende factoren te vergroten. Of het aantal risicofactoren te verkleinen. Om bijkomende problemen te voorkomen of aan te pakken, speelt dan ook het op tijd herkennen van een lvb een belangrijke rol. Raadpleeg hiervoor bijvoorbeeld de gratis E-learning Zie jij het, die LVB?.

Dossier Risico's LVB (Landelijk Kenniscentrum LVB)Dossier GGZ & LVB (Landelijk Kenniscentrum LVB)

Foto Danielle de Veld