Kwaliteit van kinderopvang voor een sterke pedagogische basis

Pedagogische kwaliteit kinderopvang

Kinderopvang heeft volgens de Wet kinderopvang en de Wet IKK vier pedagogische basisdoelen:

• Het bieden van emotionele veiligheid, zodat een kind durft te gaan ontdekken en ervaren.
• Het versterken van persoonlijke competenties, zodat een kind weerbaar, flexibel en met zelfvertrouwen en veerkracht kan functioneren.
• Het versterken van sociale competenties, zodat een kind zich als individu tussen anderen kan positioneren en manifesteren op een sociale, empathische en respectvolle manier.
• Het overdragen van sociale leefregels, waarden en normen, zodat een kind wegwijs wordt gemaakt in deze wereld en leert een eigen weg te vinden.

Kinderopvangorganisaties moeten aan ouders uitleggen en inzichtelijk maken hoe zij aan deze doelen werken. Daarvoor formuleren ze een pedagogische visie en ontwikkelen ze pedagogisch beleid.

Inspectie en toezicht kinderopvang

De gemeente geeft de GGD opdracht om inspecties uit te voeren. De GGD inspecteert kinderopvangorganisaties jaarlijks op de volgende zes domeinen:

• Registratie, wijzigingen en administratie. Staat de registratie goed in het Landelijk Register Kinderopvang en is de administratie op orde?
• Pedagogisch klimaat. Heeft de organisatie een pedagogisch beleid en voert het personeel dat ook uit? Hoe gaan de pedagogisch medewerkers met de kinderen om?
• Personeel en groepen. Hebben de medewerkers de juiste diploma's, zijn ze gekwalificeerd? Is er voldoende personeel?
• Veiligheid en gezondheid. Is er een beleid voor veiligheid en gezondheid? Weten de pedagogisch medewerkers hoe ze met risico's moeten omgaan?
• Accommodatie. Is de ruimte kindvriendelijk?
• Ouderrecht. Is er een oudercommissie? Worden ouders tijdig geïnformeerd?

De GGD legt zijn bevindingen vast in een verslag. Wanneer er opmerkingen zijn of tekortkomingen zijn vastgesteld, kan een organisatie een weerwoord, onderbouwing of toelichting geven. De gemeente bepaalt of er gehandhaafd wordt.

De inspectieverslagen van de GGD zijn te vinden in het Landelijk Register Kinderopvang.

Kinderopvang als onderdeel van de pedagogische basis

Kinderopvangvoorzieningen maken onderdeel uit van de pedagogische basis, de opgroeiomgeving van kinderen. Professionals in de kinderopvang hebben een rol bij het opvoeden en opgroeien van kinderen. Voor veel kinderen en hun gezinnen is de kinderopvang een onderdeel van hun dagelijks leven.

Rol van gemeenten

Behalve met kinderopvang hebben kinderen en gezinnen te maken met school, en maken ze gebruik van sport- en vrijetijdsvoorzieningen. Een sterke pedagogische basis vraagt dan ook om samenwerking tussen al deze voorzieningen. Dat lijkt voor de hand te liggen, maar in de praktijk blijkt dat vaak best ingewikkeld.

Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het welzijn en de kansen voor al hun burgers, oud en jong, ingezetenen en nieuwkomers. Het is dus passend als de gemeente een regierol neemt in het verbinden van voorzieningen in de pedagogische basis, zodat ze met elkaar in gesprek komen en hun inzet onderling afstemmen. Gemeenten zijn in de positie om maatschappelijke doelen te stellen, deze te monitoren en hun beleid bij te stellen op behaalde doelen. De opvoedomgeving heeft baat bij die gemeentelijke rol. Die rol vraagt er ook om kinderopvangorganisaties als gesprekspartner te zien, hen te betrekken en rekening met hen te houden bij beleidskeuzen.

Naast grote landelijke kinderopvangaanbieders zijn er lokaal ook veel middelgrote en kleine organisatie of 'eenpitters' actief. Ook zij dragen bij  aan de infrastructuur van kinderopvangvoorzieningen, maar ze hebben niet altijd een gelijkwaardige plaats aan samenwerkingstafels. Dat is niet terecht, want ouders kiezen voor klein of lokaal en de omvang zegt niets over de kwaliteit. Betrek daarom als gemeente ook de kleine spelers.

De samenwerking tussen kinderopvang en primair onderwijs neemt toe, er komen bijvoorbeeld steeds meer integrale kindcentra (IKC's) voor kinderen van 0 tot 13 jaar. Ook jeugdzorg sluit steeds vaker op die samenwerking aan, net als wijkvoorzieningen. Ervaringen in het land leren dat wanneer de gemeente een actieve rol als regisseur op zich neemt, dit positief bijdraagt aan het samenwerkingsproces.

Rijke Schooldag

Samenwerking krijgt ook een impuls door het landelijk traject Rijke Schooldag, als onderdeel van de gemeentelijke aanpak van armoedebestrijding in kwetsbare wijken. Binnen dat traject is een schooldag meer dan een regulier schoolprogramma. Scholen bepalen zelf wat nodig is om de kansenongelijkheid voor hun leerlingen te verkleinen. Bijvoorbeeld huiswerkbegeleiding, of een aanbod van sport en cultuur in samenwerking met plaatselijke verenigingen en bibliotheken.

Lees meer over Rijke SchooldagLees meer op de pagina's Vrije tijd

Kinderopvang als onmisbare schakel

In de afgelopen jaren maakten ingrijpende gebeurtenissen zoals de acute opvang van vluchtelingen ook duidelijk dat kinderopvang een onmisbare schakel is in een sterke pedagogische basis.

Lees meer op de pagina's Vluchtelingen