Samenwerking tussen jongerenwerk en school

Het belang van samenwerking tussen jongerenwerk en school

Voor docenten, mentoren en andere mensen die op scholen werken is het lastig om goed op de hoogte te zijn van het dagelijks leven van jongeren buiten de schoolmuren. Wat er online, thuis of in de wijk gebeurt, kan wel een grote impact hebben op jongeren. Denk bijvoorbeeld aan een situatie waarin een jongere door een ruzie thuis of op straat minder goed slaapt, wat vervolgens in de les te merken is. Of wanneer een jongere online of in de wijk gepest wordt en daardoor misschien niet meer naar school durft.

Jongerenwerkers zijn actief in alle leefdomeinen van jongeren: in de wijk, online en in samenwerking met ouders, verenigingen of politie. Daardoor vangen ze signalen op over trends en ontwikkelingen buiten de school. Een jongerenwerker heeft ook een andere positie en rol tegenover jongeren dan een docent of mentor. Door het laagdrempelige en vrijwillige karakter hebben jongerenwerkers vaak een gelijkwaardigere relatie met een jongere. Hierdoor zijn sommige onderwerpen of gebeurtenissen makkelijker bespreekbaar dan op school. Daardoor kunnen jongerenwerkers soms ook een bemiddelende rol spelen tussen jongeren en school.  

Jongerenwerkers kunnen met hun laagdrempeligheid en hun pedagogische blik een waardevolle aanvulling zijn op de kennis en expertise van een mentor of docent. Tegelijkertijd kunnen jongerenwerkers door hun zichtbare aanwezigheid binnen de school ook meer jongeren bereiken en eerder helpen. Daarnaast kunnen signalen van docenten of andere schoolmedewerkers makkelijker met de jongerenwerker gedeeld worden.

Vormen van samenwerking

Het lectoraat Youth Spot van de Hogeschool van Amsterdam maakt onderscheid tussen jongerenwerk mét de school en jongerenwerk ín de school:

• Bij jongerenwerk mét de school werken de organisaties samen, maar is het jongerenwerk niet structureel actief binnen de school. Dan is er bijvoorbeeld een terugkerend overleg waarin signalen gedeeld worden, geven jongerenwerkers voorlichting op school of krijgen leerlingen huiswerkbegeleiding in een buurthuis of jongerencentrum.
• Bij jongerenwerk ín de school heeft het jongerenwerk bijvoorbeeld een eigen ruimte in het schoolgebouw waar jongeren terecht kunnen en gaan jongerenwerkers vanuit hun pedagogische rol tijdens de pauzes met jongeren in gesprek of geven ze hen individuele begeleiding.

Het organiseren van een goede samenwerking

Een samenwerking tussen jongerenwerk en onderwijs is niet automatisch succesvol doordat ze samen in hetzelfde gebouw zitten. Uit onderzoek zijn daarvoor verschillende werkzame elementen en randvoorwaarden bekend.

Wat werkt is:

• Partnerschap: beide partijen werken op een gelijkwaardige manier aan hetzelfde doel, waarbij duidelijk is wat de rollen en verantwoordelijkheden van de jongerenwerker en de school zijn.
• Afstemming: regelmatig wordt de aanpak besproken en worden signalen over elkaars werk gedeeld. De school heeft een vaste contactpersoon bij wie de jongerenwerker terechtkan.  
• Bekendheid: leerlingen en personeel van de school zijn op de hoogte van de rol en aanwezigheid van het jongerenwerk.
• Toegankelijkheid: het jongerenwerk is voor de leerlingen en docenten goed bereikbaar en ze weten hoe ze er gebruik van kunnen maken.

De randvoorwaarden zijn:

• Structurele financiering: omdat het opbouwen van een goede samenwerking tijd kost, is een langdurige samenwerking en structurele financiering nodig.
• Draagvlak creëren en behouden: de waarde van de samenwerking moet op managementniveau worden onderschreven zodat het jongerenwerk gefaciliteerd wordt.
• Facilitering jongerenwerk: het jongerenwerk op school wordt ondersteund door het aanstellen van een vaste contactpersoon van de school en het beschikbaar stellen van ruimtes.

Meer over werkzame elementen en randvoorwaarden vind je in het onderzoek van lectoraat Youth Spot.

Inspirerende voorbeelden

Werk je op een school, bij een jongerenwerkorganisatie of bij een gemeente en ben je benieuwd wat er op andere plekken al gebeurt? Dit zijn inspirerende voorbeelden en ervaringsverhalen:

• In het interview Jongerencoach als veilig baken op school vertellen een schooljongerenwerker, gemeentelijk bestuursadviseur en leerlingbegeleider uit Arnhem over hun pilot met jongerenwerk binnen de school.
• Het lectoraat Youth Spot van de Hogeschool van Amsterdam deelt in deze publicatie een aantal portretten waarin de samenwerking tussen jongerenwerk en onderwijs is vastgelegd.  
• In Amsterdam loopt al een aantal jaren een pilot waarin jongerenwerkers bij verschillende middelbare scholen binnen het schoolgebouw actief zijn. Hun ervaringen en geleerde lessen na de eerste twee jaar zijn gebundeld in de publicatie Signaleren, verbinden, versterken.

Onderzoek naar jongerenwerk op school

Wil je meer lezen over onderzoek naar de samenwerking tussen jongerenwerk en onderwijs? Het lectoraat Youth Spot van de Hogeschool van Amsterdam is hiermee bezig. Je vind er meer over op hun website.