'Jongerenparticipatie begint met een goede voorbereiding'

De achtergrond

Marc Mulder: 'Als team preventief jeugdbeleid zijn wij gewend om jongeren op te zoeken bij hun school of opleiding, het jongerencentrum of buurthuis. Jongeren kunnen ons het beste zelf vertellen wat er in hen en in hun omgeving leeft. Met mijn 36 jaar kan ik me niet meer volledig in hen verplaatsen en dit geldt voor bijna alle mensen in mijn werkveld. Laatst hebben we met voetbalclub PSV een event georganiseerd voor 12- tot 17-jarigen. 'Waar lopen jullie tegenaan?', vroegen we. 'Vertel het ons maar.'

'Als team zijn wij destijds gewoon gestart. Met gezond boerenverstand en een beetje goed geluk kom je een eind. Daarbij kun je van fouten leren. We lieten aantallen los. Misschien is feedback van 25 jongeren niet representatief, maar zij kunnen al wel een indruk geven van wat er leeft. Zolang je vanachter je bureau blijft roepen dat jeugdparticipatie moeilijk is en weinig inclusief, gebeurt er helemaal niets.'

Welke stappen moet je minimaal doorlopen?

'Tijdens het Democracy Reloading-traject merkten we bij collega's dat ontmoetingen met jongeren op een teleurstelling konden uitlopen als de voorbereiding niet goed was. Kennelijk schuilde hierin juist onze kracht. Het traject hebben we gebruikt om een plan te maken van wat wij eerder altijd mondeling met elkaar bespraken en belangrijk bleek. Ik wilde andere teams binnen de gemeente antwoord kunnen geven op de vraag: welke stappen moet je minimaal doorlopen om goed beslagen ten ijs te komen bij een jongerenparticipatietraject? Wij wisten dat je vooraf een aantal dingen moet vaststellen. Zoals: dit is onze vraag; dit is onze doelgroep; deze stakeholders kunnen aanhaken; en dit komen we de jongeren brengen. Dat laatste wil zeggen: soms halen we alleen informatie op, maar soms mogen ze ook meebeslissen.'

'Daarnaast zorgen we voor structuur in onze sessies en maken we een draaiboek. Belangrijker misschien nog wel zijn de werkvormen waarvoor we kiezen: deze moeten jongeren namelijk verleiden om mee te doen. Met een enquête invullen op papier doe je hen geen plezier. Maar een poll invullen op sociale media is zo gepiept. De jongerenraad jong040 van onze gemeente groeit als een tierelier: inmiddels hebben ze 1000 volgers op Instagram. Daarmee hebben we een groot bereik. Tot slot zijn er nog andere randvoorwaarden en aandachtspunten in de omgang met jongeren. Aan gelijkwaardigheid en openheid hechten jongeren, en ook wij dus, veel waarde.'

'Al deze zaken zette ik zwart op wit. Vanuit het DR-traject kreeg ik een junior gemeente coach, een jongere tussen 12-22 jaar, toegewezen aan wie ik feedbackvragen kon stellen. Deze studente politicologie vertegenwoordigde het jongerenperspectief. Dit werkte super. Ook had ik een verhelderende sessie met een collega van de Vlaamse Democracy Reloading-tak die al een dergelijk stappenplan had gemaakt. En zo kwam ik tot een eindproduct dat nu bijna klaar is om aan mijn collega's te presenteren.'    

Democracy Reloading: structuur en borging   

'Het Democracy Reloading-traject maakte me ervan bewust dat wij als gemeente Eindhoven jongerenparticipatie al aardig goed vormgeven. Al hebben we op het gebied van structuur en borging zeker nog verbeterpunten. Jongerenparticipatie gestalte geven kost veel tijd en dus geld. Geld dat de gemeente nu overal vandaan moet schrapen. Zolang er geen structuur is, kun je de jongeren ook weinig zekerheid bieden.'

'Ik hoop daarom dat jongerenparticipatie vanuit de rijksoverheid meer verplicht gaat worden. Dat er structureel middelen voor komen, net als in andere landen. Dan ben je niet langer meer afhankelijk van de goodwill van een wethouder. Onze wethouder vraagt altijd: 'En wat willen de jongeren zelf?'. Maar hoe zit dat over vijf jaar als een ander die functie bekleedt?'

'De inbreng van jongeren brengt veel. Soms laten ze ons weten dat we op de goede weg zijn, soms komen we erachter dat we moeten bijsturen. Het komt ook voor dat we 'ongevraagd advies' krijgen. Leden van de jongerenraad vertelden laatst dat jongvolwassenen het moeilijk vonden om alle info over financiën, wonen, verzekeren en andere zaken te vinden waar je op die leeftijd mee te maken krijgt. We gingen op onderzoek uit en stuitten op de Kwikstart-app, waar je al deze zaken per aangesloten gemeente kunt vinden. 'Biedt dit een oplossing voor jullie vraag?', vroegen we hen. Dat deed het. Vervolgens hebben we deze app aangevuld met informatie voor inwoners van de gemeente Eindhoven. Ook tijdens dit proces zijn we hun feedback blijven vragen, zodat zij er echt iets aan hebben. Het was van onze kant een aardig karwei, maar wel een dat aan hun verwachtingen voldoet. En daar gaat het om.'

Een waardevol traject

'Het traject heeft me uitgenodigd om nog meer samen te werken met andere gemeenten. En om van elkaar te leren, net als bij de eerdere netwerksessies in het kader van European Year of Youth. Dankzij de kennis binnen Erasmus+ en het NJi leerde ik over het bestaan van Europese subsidiegelden voor online jongerenwerk. Iets waarin wij zoekende waren. Samen met negen andere Europese steden heeft de gemeente Eindhoven nu subsidie gekregen om te onderzoeken wat de mogelijkheden hiervan zijn. Dit biedt ons geweldige kansen voor de toekomst. Wederom een 'waardevolle uitwisseling'.'