Cijfers over uithuisplaatsing

Hoeveel kinderen worden jaarlijks uit huis geplaatst?

Het is niet precies bekend hoeveel kinderen er totaal per jaar uithuisgeplaatst worden. Een uithuisplaatsing houdt in dat een kind of jongere, al dan niet tijdelijk, ergens anders verblijft dan in het eigen gezin, bijvoorbeeld in een pleeggezin, gezinshuis of residentiële instelling. Een uithuisplaatsing kan zowel vrijwillig als gedwongen plaatsvinden.

Aantal gedwongen uithuisplaatsingen

In 2022 heeft de kinderrechter voor 3.320 kinderen en jongeren een nieuwe machtiging uithuisplaatsing afgegeven. Dit betekent dat deze kinderen en jongeren nog geen machtiging hadden op 1 januari 2022.

Niet alle machtigingen uithuisplaatsing die door de kinderrechter zijn opgelegd, worden in de praktijk uitgevoerd. Een machtiging vervalt als er binnen drie maanden geen gebruik van is gemaakt. Bijvoorbeeld als er geen plek voor het kind is gevonden of omdat de situatie in het gezin is veranderd. Dit betekent dat het aantal gedwongen uithuisplaatsingen in 2022 lager kan zijn dan 3.320. Het is niet bekend hoe vaak er geen gebruik gemaakt wordt van een machtiging uithuisplaatsing (Centraal Bureau voor de statistiek, 2022).

Een machtiging uithuisplaatsing kan worden aangevraagd door de Raad voor de Kinderbescherming, een gecertificeerde instelling of een officier van justitie. In 2022 heeft de Raad voor de Kinderbescherming 1.572 keer een machtiging uithuisplaatsing aangevraagd. Lees meer bij Cijfers over de Raad voor de Kinderbescherming.

Aantal vrijwillige uithuisplaatsingen

Als kinderen en ouders het eens zijn met een uithuisplaatsing, kan de gemeente toestemming geven voor jeugdhulp met verblijf. Er zijn geen landelijke gegevens over hoe vaak gemeenten hierover een besluit nemen.

Aantal kinderen en jongeren in jeugdhulp met verblijf

Kinderen die uithuisgeplaatst worden, verblijven vervolgens kortere of langere tijd in jeugdhulp met verblijf. Dat kan, bijvoorbeeld als een kind in een pleeggezin geplaatst worden, meerdere jaren duren. In 2022 verbleven in totaal 42.560 kinderen en jongeren tot en met 22 jaar in een vorm van jeugdhulp met verblijf, zoals een pleeggezin of instelling. Die kinderen en jongeren zijn dus niet allemaal in 2022 uithuisgeplaatst. Een groot deel van de kinderen was al voor 2022 uithuisgeplaatst.

Definitie

Bij uithuisplaatsing gaat het over kinderen en jongeren die, al dan niet tijdelijk,  geplaatst worden in een vorm van jeugdhulp met verblijf zoals beschreven in de Jeugdwet.

Gedwongen uithuisplaatsing

Er is sprake van een gedwongen uithuisplaatsing als de kinderrechter een machtiging voor een uithuisplaatsing heeft afgegeven. Een machtiging uithuisplaatsing, afgekort MUHP, is een juridische maatregel die kan worden opgelegd als ouders het niet eens zijn met een uithuisplaatsing. Een machtiging uithuisplaatsing gaat altijd samen met een ondertoezichtstelling.

Vrijwillige uithuisplaatsing

Bij een vrijwillige uithuisplaatsing zijn het kind of de jongere en de ouders het eens met een uithuisplaatsing. De gemeente waar het kind of de jongere woont, neemt een beslissing over de aanvraag voor jeugdhulp met verblijf. Er is dus geen tussenkomst van een rechter nodig en er wordt geen machtiging uithuisplaatsing afgegeven.

Jeugdhulp met verblijf

Er is sprake van jeugdhulp met verblijf als de jongere formeel niet thuis slaapt in het eigen gezin. Dit betekent dat het alleen gaat om verblijfsvormen waarbij sprake is van een overnachting. Ook verblijf in logeerhuizen, alleen tijdens weekenden of alleen doordeweeks, vallen onder jeugdhulp met verblijf.