D804: Problematische maatschappelijke positie gezin, onder meer als gevolg van migratie

Kenmerken

Bij deze problematiek ondervind(t)en (een van) de gezinsleden fysieke of psychische schade als gevolg van migratie.

Subtypes en/of specificaties

Acculturatieprobleem

Gezinnen met een migratieachtergrond kunnen problemen ondervinden die te maken hebben met de onderlinge aanpassing aan culturen: de cultuur waarin zij opgroeiden en de 'dominante' cultuur van de gemeenschap waar zij deel van uitmaken. Er kan vanuit de dominante cultuur onbegrip zijn voor de migratieachtergrond, doordat bijvoorbeeld verregaande aanpassing van culturele gewoonten verlangd wordt of niet geaccepteerd wordt dat gezinsleden een andere taal spreken. Het gevolg kan zijn dat het gezin afgewezen wordt. Dat kan leiden tot discriminatie en in extreme gevallen tot geweld richting een gezin met een migratieachtergrond.

Discriminatie, racisme of vervolging

Gezinnen met een migratieachtergrond kunnen te maken krijgen met discriminatie. Er wordt dan een onterecht verschil gemaakt in de behandeling van deze gezinnen of gezinsleden vanwege bijvoorbeeld huidskleur, religie, etnische herkomst. Discriminatie kan als volgt tot uiting komen:

• stelselmatige discriminerende of racistische opmerkingen
• uitsluiting van activiteiten
• fysiek geweld of fysieke vernedering
• ernstige openlijke stigmatisering of vernedering
• bedreiging of vervolging

Het gaat daarbij om een breed scala van gebeurtenissen die het gezin en de jeugdige rechtstreeks treffen: van 'mildere' discriminerende opmerkingen tot een ernstige eenmalige gebeurtenis of langdurige bedreiging.

Migratie of sociale overplanting

Voorbeelden van problemen met migratie of sociale overplanting:

• De jeugdige wordt naar een andere omgeving verplaatst zonder zijn gezin.
• De verhuizing van de jeugdige met het gezin is gedwongen en brengt een bedreiging voor de persoonlijke veiligheid met zich mee.
• De verhuizing impliceert een overgang naar een radicaal verschillende cultuur / nieuwe taal, of brengt een ernstige vermindering van het welzijn van de jeugdige met zich mee.

Problemen met verblijfsstatus (vluchteling, asielzoeker)

Er kan onder meer sprake zijn van:

• het niet verkrijgen van een verblijfsstatus
• langdurig wachten op een uitspraak over de verblijfsstatus
• na langdurig wachten uiteindelijk geen verblijfsstatus krijgen en terug moeten naar het land van herkomst van de ouders waar inmiddels geen of nauwelijks meer binding mee is.

Culturele, leeftijds- en seksespecifieke kenmerken en verloop

Deze brede maatschappelijke of culturele stressfactoren werken rechtstreeks in op de jeugdige en kunnen een aanzienlijke mate van langdurige psychische of fysieke bedreigingen met zich meebrengen (Van Yperen, 1990).