D502: Problemen met werkloosheid ouder

Kenmerken

Problemen met werkloosheid van een ouder kunnen optreden als (een van) beide ouders tijdelijk of langdurig geen werk (heeft) hebben.

Voorbeelden van problemen die (al dan niet gedwongen) werkloosheid met zich mee kan brengen zijn:

• een lagere sociale status
• een negatiever zelfbeeld van de ouder die zijn baan verliest
• ontwrichting van de rolverdeling in het gezin
• grote(re) financiële problemen.

Problemen met betrekking tot werkloosheid zijn onder te verdelen in twee soorten, namelijk:

• problemen met het vinden van (passend) werk vanuit een situatie van (langdurige) werkloosheid. Hierbij horen ook problemen met het kunnen vasthouden van werk, waardoor veelvuldig sprake kan zijn van ontslag en herstart van werk
• problemen met het werkloos zijn op zich, ofwel de acceptatie van de werkloosheid. Het gaat daarbij zowel om het niet in staat zijn om te kunnen werken, als om het niet kunnen vinden van passend werk.

Door de grote (mentale) stress die de problemen met werkloosheid met zich meebrengen, is er sprake van een negatief effect op het leven van de jeugdigen. Het kan gaan om:

• een veranderende opvoeding; bijvoorbeeld gekenmerkt door harder optreden of meer onvoorspelbaar gedrag
• meer huwelijksconflicten en conflicten tussen ouders en jeugdige
• een toegenomen kans op verslavingsproblemen van de ouder
• een toegenomen kans op verwaarlozing en mishandeling van de jeugdige
• isolatie van het gezin; activiteiten buitenshuis worden beperkt en sociale interacties worden vermeden.　

Subtypes en/of specificaties

Problemen met het vinden van werk

Problemen met het vinden van (passend) werk kunnen onder meer samenhangen met:

• het niet of onvoldoende kennen en/of gebruiken van de feitelijk te lopen trajecten voor het vinden van werk
• het niet tot stand komen van een match tussen kenmerken en vaardigheden van de ouder en voorwaarden op een arbeidsplek door te hoge arbeidseisen
• het niet tot stand komen van een match van kenmerken en vaardigheden van de ouder en voorwaarden op een arbeidsplek door te hoge eisen van de ouder met betrekking tot arbeidsvoorwaarden (dit kan ook te maken hebben met zelfoverschatting)
• het niet voorhanden zijn van passend werk binnen een acceptabele afstand van de woonplek
• het niet kunnen vasthouden van werk, waardoor veelvuldig sprake kan zijn van ontslag en herstart van werk.

Het niet kunnen vinden van (passend) werk moet als afwijkend worden beschouwd wanneer:

• de ouder ondanks concrete en aanwijsbare inzet tot het vinden van werk in de voorliggende periode van ten minste zes maanden niet beschikt over een werkplek
• de ouder recentelijk in een periode van ten minste zes maanden minimaal twee keer veranderd is van werkplek met meerdere tussenliggende (korte) momenten van werkloosheid.

Problemen in verband met acceptatie werkeloosheid/arbeidsongeschiktheid

Er zijn twee soorten acceptatieproblemen te benoemen:

• acceptatieproblemen als het ondanks inspanningen niet lukt om passend werk te vinden, terwijl er wel (gedeeltelijke) arbeidsmogelijkheden aanwezig zijn bij de ouder
• acceptatieproblemen als er ondanks de wil geen mogelijkheden (meer) aanwezig zijn om gedeeltelijk of geheel arbeid te verrichten als gevolg van fysieke, psychische en/of cognitieve beperkingen. Er is sprake van arbeidsongeschiktheid als de betrokkene tijdelijk of langdurig door lichamelijke en/of psychische klachten niet in staat is om te werken.

Problemen met de acceptatie van de werkloosheid dienen als afwijkend te worden beschouwd als de werkloosheid negatieve effecten heeft op het functioneren van de ouder en dit langer dan zes maanden aanhoudt.