Deze problemen zijn in het classificatiesysteem CAP-J onderdeel van:
- As D: Gezin en opvoeding
- D400: Instabiele opvoedingssituatie
Kenmerken
Bij deze problematiek heeft de samenstelling van het gezin en de daaruit voortvloeiende interactie en communicatie in het gezin een negatieve invloed op de ontwikkeling van de jeugdige.Wanneer sprake is van problemen die gepaard gaan met het samengaan van twee gezinnen, kan zich dit onder meer als volgt uiten:
- nieuwe rolverdeling binnen het gezin, vagere grenzen, minder vanzelfsprekende relaties tussen de gezinsleden
- door de ouders van het nieuwe samengestelde gezin verschillende lijnen gevolgd in de opvoeding, waardoor veel conflicten ontstaan met en over elkaar en/of de jeugdigen
- jaloezie tussen de jeugdigen uit beide gezinnen, niet samen op een kamer willen slapen, speelgoed niet willen delen
- geringe beschikbaarheid van de ouders waardoor eventueel (tijdelijk) sprake is van verminderd ouderschap (minder discipline, minder aandacht voor de lichamelijke verzorging, weinig emotionele steun)
- aanpassingsproblemen vanwege het achterlaten van oude woonplek en het wennen aan een nieuwe woonomgeving.
Subtypes en/of specificaties
Naast het samengaan van gezinnen kunnen de problemen zich onder meer voordoen in de volgende situaties:
- Het gezin is samengesteld uit biologische en pleegkinderen.
- Het gezin maakt deel uit van een hechte woongemeenschap.
- Het gezin heeft een ziek familielid in huis genomen.
- Het gezin woont in bij familie van een van de ouders.
- Er komt een nieuwe persoon in het gezin.
- Er wordt een broertje of zusje geboren in een samengesteld gezin.
Culturele, leeftijds- en seksespecifieke kenmerken en verloop
Jonge kinderen passen zich beter en vooral sneller aan het nieuwe gezin aan dan de wat oudere kinderen en jongeren. De meeste jeugdigen passen zich snel aan, en bij drie kwart verloopt de persoonlijke ontwikkeling gunstig. Problemen die zich voordoen zijn meestal binnen twee jaar opgelost (Singendonk & Meesters, 2002).
- D104: Onenigheid tussen ouders over opvoedingsaanpak
- D105: Problematische gezinscommunicatie
- D401: Problemen bij scheiding ouders
- D402: Problemen met omgangsregeling
- D405: Problematische relatie tussen ouders
- D406: Problematische relatie van jeugdige met partner opvoeder
- D407: Problematische relatie (stief)broers/zussen