Samenhangend beleid afstemmen in het OOGO

De Jeugdwet en de Wet passend onderwijs zijn beide gericht op het effectiever, sneller en preventiever bieden van hulp. Een doelgerichte en samenhangende aanpak van onderwijs en gemeenten draagt daar aan bij. Daarom moeten gemeenten en samenwerkingsverbanden passend onderwijs hun plannen voor jeugdhulp en onderwijsondersteuning op elkaar afstemmen in het op overeenstemming gericht overleg (OOGO). Als daardoor activiteiten werkelijk op elkaar aansluiten en onderwijs en gemeente elkaars expertise benutten, vergroot dat bovendien de slagkracht.

Samenwerken vanuit beleid, bestuur en uitvoering

Dat het thuis, op school en in de wijk goed gaat met kinderen en jongeren is een gezamenlijk belang van onderwijs en gemeente. Slim samenwerken aan een samenhangende aanpak vanuit beleid, bestuur en uitvoering draagt bij aan een optimale ontwikkeling van kinderen en jongeren. Daarom is het belangrijk om het OOGO te benutten.

Samenwerkingsverbanden passend onderwijs bestaan uit schoolbesturen binnen landelijk vastgestelde regionale verbanden, apart voor primair en voortgezet onderwijs. De schoolbestuurders vervullen de rol van de raad van toezicht. In sommige regio's worden andere gremia dan het OOGO benut om bindende samenwerkingsafspraken te maken, bijvoorbeeld de Lokale of Regionale Educatieve Agenda (LEA/REA) of de Regionale Meld- en Coördinatiepunten.

Duurzame ontwikkeling bevorderen vanuit urgentie

Samenwerken aan duurzame ontwikkeling start met het besef dat de samenwerking tussen samenwerkingsverbanden passend onderwijs en gemeenten meer kan en moet zijn dan de verplichting om beleidsplannen op elkaar af te stemmen. Het gaat om een gedeeld besef dat er een urgente gezamenlijke opgave is en dat daarvoor meer slagkracht ontstaat door activiteiten op elkaar af te stemmen en elkaars expertise te benutten.
Lees meer op Hoe toon je de urgentie van samenwerken aan?

Bij de samenwerking van de lokale zorg voor jeugd en de verbinding met samenwerkingsverbanden passend onderwijs is een duidelijke sturing nodig van proces en inhoud zodat helder is waar de verantwoordelijkheden belegd zijn en wie waarover gaat. Bestuurlijk zijn overleggen en afspraken op beleidsniveau en in de uitvoering geborgd in het OOGO en de ontwikkelagenda's die daarin gemaakt worden. Belangrijk is dat vanuit gemeenten de bestuurders met de onderwijs- en jeugdhulpportefeuilles vertegenwoordigd zijn.

Samenwerken aan langdurig bindende afspraken

Langdurig bindende afspraken zijn een manier om te komen tot structurele samenwerking tussen gemeenten, samenwerkingsverbanden passend onderwijs en jeugdhulppartners. Die samenwerking is noodzakelijk voor een ononderbroken ontwikkellijn voor kinderen en jongeren. Om dit zo effectief en efficiënt mogelijk te doen is naast samenwerking van professionals ook samenhangend beleid nodig. Dat beleid moet gebaseerd zijn op een gezamenlijke visie. Die komt er niet vanzelf, want kinderen en jongeren hebben te maken met vele wetten en partijen.

Lees meer in Ontwikkelen over de grenzen heen

De samenwerking is ook ingewikkeld omdat de belangen en doelen van de eigen organisatie een rol spelen, naast de gezamenlijke doelen. Het kan ongemakkelijk worden wanneer een andere partij zeggenschap krijgt over het werk waarvoor een organisatie verantwoordelijk is. Ook kunnen verschillen in regio-indelingen en uiteenlopende wettelijke kaders en toezichtkaders ervoor zorgen dat samenwerkingsverbanden passend onderwijs en grote jeugdhulpaanbieders moeten samenwerken met veel gemeenten en andere samenwerkingsverbanden als het gaat om ondersteuning van kinderen met intensieve hulpvragen.

Werkzame principes

Voor een succesvolle samenwerking tussen gemeente, samenwerkingsverbanden passend onderwijs en jeugdhulppartners zijn zeven werkzame principes belangrijk:

Gezamenlijke ambitie en doorleefde visie: een breed gedragen en heldere gezamenlijke ambitie, met krachtige leidende principes
Maatschappelijk resultaat in beeld: meetbare maatschappelijke resultaten die gemonitord worden in een gezamenlijke kwaliteitscyclus
Lerend systeem: lerende professionals in bestuur, beleid en uitvoering, en continue reflectie op de samenwerking
Gelijkwaardigheid: vertrouwen op elkaars expertise en alle belanghebbenden betrekken, ook ouders en kinderen
Verwachtingen en belangen benoemen: verwachtingen uitspreken, belangen benoemen en taakconflicten aangaan als dat nodig is
Passend leiderschap: transformationeel, moedig, dienend en inspirerend leiderschap
Netwerksamenwerking: gedeeld eigenaarschap en collectieve netwerkregie.

Lees meer over de zeven principes van samenwerking

Bouwstenen voor het realiseren van meer impact

Het Kwaliteitskompas is een hulpmiddel om gezamenlijk meer impact te bereiken met langdurig bindende afspraken. Het bestaat uit zes bouwstenen.

Analyse van beschikbare gegevens als basis voor het formuleren van ambities. Bijvoorbeeld cijfers en ervaringen van onderwijs, gemeenten en partners.
Vertaling van ambities naar concrete maatschappelijke resultaten voor kinderen en jongeren op de lange termijn en effectindicatoren om te bepalen of de gezamenlijke inzet effectief is. Leidende principes kunnen helpen om dit scherp te krijgen.
Overzicht van passende activiteiten en voorzieningen die de gemeente en het onderwijs kunnen inkopen en inzetten.
De noodzakelijke kwaliteit van de activiteiten bepalen, bijvoorbeeld welke kennis en vaardigheden nodig zijn, voor een optimale uitvoering van het aanbod.
Analyse van de directe resultaten van de activiteiten om te bepalen wat goed gaat en wat moet verbeteren.
Systematisch leren en verbeteren om keuzes te maken in het verduurzamen van de samenwerking tussen onderwijs en jeugd in regulier beleid.

Je bereikt de grootste impact als je werk aan alle bouwstenen. De bouwstenen voor beleid (1, 2, 3) en praktijk (3, 4, 5) helpen samen om effectief te sturen op kwaliteit (bouwsteen 6) en om samen lerend te doen wat werkt.

Bekijk het ingevulde model voor de samenwerking tussen onderwijs en gemeenten

Tips voor een samenhangende aanpak