Definities: uitbuiting en mensenhandel

Loverboy of mensenhandelaar?

'Een mensenhandelaar houdt zich bezig met het werven, vervoeren, overbrengen, opnemen of huisvesten van een persoon, met gebruik van dwang en met het doel die persoon uit te buiten, bijvoorbeeld in de prostitutie, landbouw en horeca.'

De term 'loverboy' wordt in Nederland gebruikt, maar steeds vaker wordt gepleit voor het gebruiken van de term mensenhandelaar. Loverboys worden gedefinieerd als mensenhandelaren die proberen om jonge meisjes of jongens verliefd op hen te maken met manipulatie en verleidingstechnieken. Maar naast het feit dat verleidingstechnieken steeds minder vaak worden gebruikt, verhult de term ook dat het gaat om een misdrijf.

De term 'loverboy' komt ook niet voor in het Wetboek van Strafrecht. In juridische zin zijn loverboys mensenhandelaren. Mensenhandel komt aan de orde in artikel 273f van het Wetboek van Strafrecht.

Wat is seksuele uitbuiting?

Bij seksuele uitbuiting wordt iemand gedwongen om seksuele diensten te verlenen tegen betaling. De betaling kan plaatsvinden in de vorm van geld of andere vergoedingen, zoals bijvoorbeeld kleding.

Seksuele uitbuiting is in Nederland de meest voorkomende vorm van mensenhandel. Bij seksuele uitbuiting van minderjarigen hoeft er geen dwang in het spel te zijn om te kunnen spreken van mensenhandel.

Binnenlandse seksuele uitbuiting is vaak veel ingewikkelder dan het op het eerste gezicht lijkt. Een animatie van de Nationaal Rapporteur Mensenhandel maakt de complexe dynamiek tussen dader en slachtoffer inzichtelijk.

Terminologie en taal

Welke woorden en definities  je gebruikt, doet ertoe. Verkeerd gebruik kan pijnlijk zijn voor slachtoffers omdat het impliceert dat de verantwoordelijkheid bij slachtoffers ligt. Dit is een vorm van victim blaming. Ook wordt met sommige termen, zoals loverboy, onvoldoende duidelijk dat het om een strafbaar feit gaat en een ernstige situatie is. Defence for Children, ECPAT en Terre des Hommes hebben een gids met richtlijnen ontwikkeld voor taalgebruik over seksueel geweld tegen kinderen.

Wanneer is iemand slachtoffer?

We spreken van een slachtoffer van mensenhandel of seksuele uitbuiting als iemand erkend heeft slachtoffer te zijn of als er feiten zijn die hier op wijzen. Het is in dit verband geen juridische term en het slachtofferschap is niet door een rechter vastgesteld. Daarnaast is van belang onderscheid te maken tussen een vermoedelijk slachtoffer en een potentieel slachtoffer van uitbuiting of mensenhandel. Deze groepen vormen een grote groep ten opzichte van de daadwerkelijke slachtoffers.

Bij een vermoedelijk slachtoffer gaat het om de aanwezigheid van signalen die wijzen op mogelijk slachtofferschap. Bij een potentieel slachtoffer is er sprake van een of meerdere risicofactoren waardoor iemand een verhoogde kans loopt om slachtoffer te worden.

Bij slachtoffers wordt vaak gedacht aan meisjes, maar ook jongens kunnen slachtoffer worden van deze technieken. Lees meer in het rapport Seksuele uitbuiting van jongens in Nederland (2017).

• Meer informatie over het risicoprofiel van slachtoffers en het signaleren van slachtoffers.