Over de richtlijnen

In de databank

De databank Richtlijnen biedt een overzicht van richtlijnen die van toepassing kunnen zijn voor professionals in het brede jeugdveld. Dit overzicht helpt om samenhang tussen richtlijnen te zien en om uitgangspunten van samenwerkingspartners beter te begrijpen.

De richtlijnen in de databank zijn meestal geautoriseerd door beroepsverenigingen en gelden vaak voor een bepaalde beroepsgroep. De richtlijnen zijn vrij in te zien. Er wordt vanuit de databank verwezen naar de websites van de organisaties die de richtlijnen beheren.

Een aantal richtlijnen in de databank zijn niet specifiek ontwikkeld voor kinderen en jongeren, maar gelden voor alle mensen, ongeacht hun leeftijd. Ze zijn dan wel toepasbaar voor de dagelijkse praktijk van jeugdprofessionals.

Daarnaast zijn richtlijnen niet slechts bruikbaar voor één beroepsgroep: jeugdprofessionals kunnen ook gebruikmaken van kennis uit richtlijnen voor andere beroepsgroepen en andersom.

Type richtlijnen 

In de praktijk zijn er meerdere termen voor kwaliteitsstandaarden in gebruik. In deze databank hanteren we grofweg onderstaande driedeling.

Richtlijn

Een richtlijn ondersteunt professionals in hun dagelijkse werk. Het biedt hen houvast in het werken met kinderen, jongeren en ouders. Het is een systematische samenvatting van wetenschappelijk onderzoek en expertise en ervaringen van jeugdprofessionals, kinderen, jongeren en ouders. 

Richtlijnen worden vaak geautoriseerd door beroepsverenigingen. Vanaf dat moment zijn ze, samen met de beroepscode, onderdeel van de professionele standaard. Het uitgangspunt is daarom dat je als professional in principe de richtlijn volgt, maar afwijkt als dat in het belang van de cliënt is: volgens het principe 'pas toe, of leg uit'. Wanneer je afwijkt is het van belang dat je dit goed kunt motiveren. Als professional maak je de afweging altijd samen met het kind, de jongere en/of ouders.

Zorgstandaard 

Een zorgstandaard beschrijft hoe de ondersteuning, zorg of hulp is georganiseerd en waar dit aan moet voldoen. Zorgstandaarden zijn beschreven vanuit het perspectief van kinderen, jongeren of opvoeders. Ze zijn gebaseerd op actuele en zo mogelijk wetenschappelijk onderbouwde inzichten en op richtlijnen en wetgeving. De zorgstandaard maakt inzichtelijk wat kinderen, jongeren en ouders, jeugdprofessionals en financiers kunnen verwachten. Een voorbeeld van een zorgstandaard is de zorgstandaard ADHD. Deze zorgstandaard gaat in op de inhoud en organisatie van zorg voor mensen met ADHD, waarbij het perspectief van cliënten centraal staat.

Generieke module 

In generieke modules staan onderwerpen beschreven die relevant zijn voor meerdere vragen, risico's of problemen. Een voorbeeld van een generieke module is de generieke module Diversiteit. Deze module biedt een kwaliteitsstandaard voor cultuursensitieve aanpassingen en toevoegingen aan bewezen effectieve diagnostiek en behandelingen.

Andere kennisbronnen 

Naast de richtlijnen in deze databank, zijn er andere kennisbronnen over wat werkt bij vragen, risico's en problemen bij opgroeien. Denk aan praktijkstandaarden, kennisdossiers of internationale richtlijnen. Deze zijn niet opgenomen in de databank, maar te vinden via onder andere: 

• deze website, bekijk het overzicht met onderwerpen.
• Praktijkstandaarden Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
• Kwaliteitsstandaarden voor de geestelijke gezondheidszorg
• The National Institute for Health and Care Excellence (NICE)

Wil je meer weten over kwaliteitsstandaarden? Lees de wegwijzer Standaarden in de zorg voor de jeugd.

Mis je een richtlijn in de databank? Neem contact op met Manon Donker via m.donker@nji.nl.