Kwaliteitsstandaarden en beroepsethiek

Kwaliteitsstandaarden vormen, samen met de wet- en regelgeving en beroepsethiek, een professioneel kader voor goede ondersteuning aan kinderen, ouders en jongeren.

Wat zijn kwaliteitsstandaarden?

Kwaliteitsstandaarden is een verzamelterm voor: 

  • Richtlijnen  
  • Zorgstandaarden 
  • Kwaliteitskaders  
  • Generieke modules 
  • Zorgpaden 
  • Protocollen 
  • Handelingsprotocol  

Een overzicht van richtlijnen, zorgstandaarden en generieke modules over onderwerpen die interessant zijn als je met jeugd werkt, vind je in de Databank Richtlijnen. De richtlijnen in deze databank zijn niet allemaal voor één specifieke beroepsgroep. Je kunt ook kennis uit richtlijnen halen van andere beroepsgroepen.   

Kwaliteit in de zorg voor jeugd

De wegwijzer Kwaliteitsstandaarden in de zorg voor jeugd van de samenwerkende beroepsverenigingen geeft informatie over de verschillende kwaliteitsstandaarden. De wegwijzer is voor professionals die in het jeugddomein werken en maakt duidelijk welke standaarden er voor de verschillende beroepsgroepen gelden.

In de app voor beroepsethiek vind je de beroepscode voor sociaal werkers, vaak gestelde vragen over beroepsethiek en een waardenkompas en stappenplan om te volgen bij het behandelen van kinderen, jongeren en ouders.

Sommige professionals laten zich registreren bij een beroepsregister zoals het Kwaliteitsregister Jeugd (SKJ) of het BIG-register. Dit laat onder andere zien dat je staat voor de kwaliteit van je vak. Over de verschillende beroepsregisters lees je meer op de pagina Beroepsregistratie.

Kwaliteit in het onderwijs

Over kwaliteit in het primair en voortgezet onderwijs lees je meer op de websites van de PO raad en de VO raad.

Wil je meer weten over de kwaliteit van het curriculum op scholen? Het SLO is het landelijk expertisecentrum voor het curriculum.

Kwaliteit in de kinderopvang

Op de pagina Werken aan kwaliteit van kinderopvang vind je meer informatie over kwaliteitskaders voor de kinderopvang.

Beroepsethiek

Een beroepscode beschrijft de beroepsethische normen die gelden voor professionals die aangesloten zijn bij een specifieke beroepsgroep. Het is geen gebruikshandleiding. Je gebruikt het als hulpmiddel voor professioneel handelen bij moeilijke vragen en dilemma's. Een code kun je ook gebruiken om het eigen oordeel te toetsen. Voorbeelden van beroepscodes zijn:    

Beroepscode kinder- en jongerenwerkBeroepscode sociaal werkBeroepscode kinderopvangBeroepscode psychologenBeroepscode voor vaktherapeutenBeroepscode (ortho)pedagogenBeroepscode voor verpleegkundigen en verzorgendenBeroepscode voor cliëntondersteuners

Beroepsverenigingen

Er zijn verschillende beroepsverenigingen voor professionals die werken met jeugd. Beroepsverenigingen spelen een belangrijke rol in de professionalisering van deze professionals. Een beroepsvereniging behartigt de belangen van de beroepsgroep door zich in te zetten voor: 

  • beroepsontwikkeling 
  • professionalisering 
  • positionering 
  • (door)ontwikkelen van de beroepsidentiteit 
  • werken aan de kwaliteit van het beroep. 

Een beroepsvereniging heeft een adviserende rol op het gebied van beleid en organiseert trainingen en workshops voor de beroepsgroep. Daarnaast werkt een beroepsvereniging nauw samen met hogescholen, universiteiten en opleidings- en kennisinstituten. De kans is groot dat er een beroepsvereniging voor jouw beroepsgroep bestaat. Voorbeelden van beroepsverenigingen zijn: 

Beroepsvereniging voor artsen in de jeugdgezondheidszorg (AJN)Beroepsvereniging voor Cliëntondersteuners voor Mensen met een Beperking (BCMB)Belangenbehartiger voor begeleiders in het voortgezet onderwijs en mbo (BiOND)Beroepsvereniging voor kinderen- en jongerenwerk (BVjong)Beroepsvereniging van Professionals in Sociaal Werk (BPSW)Landelijke Beroepsvereniging Remedial Teachers (LBRT)Landelijke vereniging voor aandacht functionarissen huiselijk geweld en kindermishandeling (LVAK)Het Nederlands Instituut voor Psychologen (NIP)Nederlandse vereniging voor psychotherapie (NVP)Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP)Nederlandse Vereniging van Pedagogen en Onderwijskundigen (NVO)Nederlandse Vereniging voor Relatie- en Gezinstherapie (NVRG)Beroepsvereniging voor Pedagogisch Professionals in de kinderopvang (PPINK)Beroepsvereniging voor uitvoerders in het publieke sociale domein (SAM)Vereniging van Gedragstherapie en Cognitieve therapie (VGCt)Vereniging Vertrouwensartsen Kindermishandeling (VVAK)Beroepsvereniging voor Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland (V&VN)Vereniging voor Kinder- en Jeugdpsychotherapie (VKJP)

Professioneel statuut 

Een professioneel statuut geeft aan wat de verantwoordelijkheden zijn van de organisatie en de professional Er staat in beschreven hoe werkgevers en werknemers met elkaar in gesprek kunnen en moeten gaan met respect voor elkaars verantwoordelijkheden. Hierdoor ontstaat er duidelijkheid over de ruimte die een professional heeft om samen met de kinderen, jongeren en ouders, oplossingen te zoeken en bijvoorbeeld besluiten te nemen over de gewenste begeleiding, hulp of ondersteuning. Voorbeelden van en informatie over het professioneel statuut: 

Model Professioneel Statuut voor jeugdhulp en jeugdbescherming (Bpsw.nl)Handreiking professioneel statuut voor primair onderwijs (Poraad.nl)Handreiking professioneel statuut voor voortgezet onderwijs (Vo-raad.nl)

foto Martine Broere

Martine Broere

senior medewerker inhoud