Onderzoek naar ontwikkeling van pleegkinderen

Resultaten samengevat

Mentale gezondheid

Kinderen die misbruik of verwaarlozing hebben meegemaakt, hebben meer kans op mentale gezondheidsproblemen. Om mentale problemen bij kinderen te herkennen, kunnen pleegzorgbegeleiders de Brief Assessment Checklist (BAC) en de Strengths and Difficulties Questionnaire (SDQ) gebruiken. Ook voor leerkrachten zijn er handvatten om te begrijpen wat het effect van mentale gezondheidsproblemen kan zijn op de ontwikkeling van kinderen.

Behoeften van pleegkinderen

Om pleegkinderen te kunnen ondersteunen in hun ontwikkeling, is het belangrijk om aan hun psychosociale behoeften tegemoet te komen. Dit kan hen helpen om traumatische gebeurtenissen uit hun verleden te verwerken. Jongeren in een pleeggezin geven diverse behoeften aan, zoals de behoefte aan liefde, het erbij horen en zelfontplooiing. Hierin spelen pleegouders en pleegzorgbegeleiders een belangrijke rol.

Ook is er onderzoek gedaan naar ervaringen van jongeren met LHBTIQ+ en de veerkrachtigheid die deze jongeren ervaren. De thema's gaan bijvoorbeeld over zelfredzaamheid en de betrokkenheid van een gemeenschap bij een jongere. Het onderzoek laat zien dat de veerkracht bij jongeren tot uiting komt op verschillende niveaus, bijvoorbeeld op maatschappelijk niveau, waarin jongeren maatschappelijke betrokkenheid voelen rondom LHBTIQ+.

Transculturele plaatsingen

Pleegkinderen die een andere etnische identiteit hebben dan hun pleegouders, hebben vaak het gevoel dat ze moeten schakelen tussen diverse etnisch-culturele achtergronden. Dit versterkt bij die pleegkinderen het gevoel van 'anders zijn'. Dat komt doordat zowel hun identiteit als pleegkindals hun etnische identiteit een maatschappelijke minderheidsstatus in zich dragen. Pleegkinderen zoeken naar manieren hoe ze hiermee kunnen omgaan.

Overzicht onderzoeken

Participatie van kinderen onder de twaalf jaar bij beslissingen over uithuisplaatsing    
Dit onderzoek gaat over hoe de stem van kinderen die uit huis geplaatst worden, versterkt wordt. Het blijkt dat kinderen en professionals participatie belangrijk vinden, maar dat er in de wet en de praktijk nog belangrijke verbeteringen doorgevoerd moeten worden zodat kinderen vaker en beter kunnen participeren.

De beleving van pleegkinderen in langdurige pleegzorg
Dit is een kwalitatief onderzoek naar de beleving van 27 Vlaamse pleegkinderen in langdurige pleegzorg aan de hand van semigestructureerde interviews. Er zijn diverse thema's onderzocht, zoals begeleiding en ondersteuning, participatie en financiële aspecten.

Screening en monitoring van de ontwikkeling van kinderen in pleegzorg
Kinderen die uithuisgeplaatst zijn, hebben meer kans op problemen met de mentale gezondheid. Er is onderzocht hoe pleegzorgorganisaties het beste de Brief Assessment Checklist (BAC) en de Strengths and Difficulties Questionnaire (SDQ) kunnen gebruiken om mentale problemen bij kinderen te herkennen.

Brighter Future: Innovative tools for developing full potential after early adversity
Kinderen in pleeggezinnen, residentiële zorg, adoptie- en vluchtelingenkinderen kunnen al vroeg in hun leven in aanraking zijn gekomen met moeilijkheden zoals misbruik of verwaarlozing. In dit onderzoek zijn tools ontwikkeld om leerkrachten te ondersteunen in het begrijpen van het effect van deze problemen op de ontwikkeling van kinderen.

LGBTQ youth in foster care: Shifting the focus from problems and deficits to resilience, connectedness and solidarity
In dit onderzoek worden dertien verhalen van pleegjongeren uitgelicht die ervaring hebben met LHBTIQ+. Deze verhalen zijn gericht op ervaringen rondom de veerkracht van pleegjongeren. Verschillende thema's komen naar voren, zoals relaties die ondersteunen en versterken en strategieën gericht op zelfredzaamheid.

Pleegrechten voor kinderen
In dit onderzoek is onderzocht of de nationale wet- en regelgeving over beslissingen die gaan over het leven van een kind, overeenstemmen met de rechten van het kind. Ook is onderzocht of kinderen die rechten ook daadwerkelijk kunnen afdwingen.

"Being one, but not being the same": a dyadic comparative analysis on ethnic socialization in transcultural foster families in the Netherlands
In deze studie is de invloed van een transculturele plaatsing op de etnische identiteit van een adolescent pleegkind onderzocht. Pleegkinderen hebben het gevoel dat ze moeten schakelen tussen verschillende etnisch-culturele achtergronden. Pleegouders besteden weinig aandacht aan de ontwikkeling van deze identiteit, omdat ze vooral een veilige thuishaven proberen te zijn voor de pleegkinderen.

Onderscheidende basiskenmerken voor (on)gunstige psychosociale ontwikkelingen in verschillende 24-uurs settings
Dit onderzoek laat zien welke specifieke basiskenmerken, positief of negatief, invloed hebben op de psychosociale ontwikkeling van een schoolkind tijdens een uithuisplaatsing in de pleegzorg, gezinshuis of residentiële zorg.

'Wat ik echt nodig had, was een stem': De psychosociale behoeften van jongeren die in pleeggezinnen wonen en de impact van traumatische gebeurtenissen
Om pleegkinderen te kunnen ondersteunen in hun ontwikkeling en het verwerken van traumatische ervaringen, is het belangrijk dat aan hun psychosociale behoeften wordt tegemoetgekomen.  Pleegjongeren geven diverse behoeften aan, zoals de behoefte aan liefde, erbij horen en de behoefte aan zelfontplooiing.

A narrative review of stability and change in the mental health of children who grow up in family-based out-of-home care (OOHC)
In dit onderzoek zijn veertien studies onderzocht die ingaan op de mentale gezondheid van kinderen die langdurig opgroeiden in een vorm van gezinszorg. Diverse onderzoeken hebben aangetoond dat de mentale gezondheid van aanzienlijke aantallen kinderen in de gezinszorg verbeterd, zowel op korte als op lange termijn.

Foster parent stress as key factor relating to foster children's mental health: a 1-year prospective longitudinal study
Van pleegkinderen wordt gezegd dat ze vaak psychische problemen hebben. Dit onderzoek belicht de kenmerken die voorspellend zijn voor de mentale gezondheid van pleegkinderen en laat zien dat het niveau van de mentale gezondheid bij pleegkinderen over het algemeen stabiel bleef.

Niet-begeleide buitenlandse minderjarige vluchtelingen in pleegzorg
Wetenschappelijk onderzoek suggereert dat pleegzorg een belangrijke vorm van jeugdzorg is voor niet-begeleide buitenlandse minderjarige vluchtelingen. Toch is breakdown van pleegzorgplaatsingen een reden tot zorg.

Predictors of quality of life among youths in foster care – a 5-year prospective follow-up study
Voor dit onderzoek hebben verzorgers en jongeren uit Noorwegen online enquêtes ingevuld om de kwaliteit van leven onder jongeren te onderzoeken. Het blijkt dat pleegjongeren, evenals andere jongeren in een kwetsbare situatie, lager scoren als het gaat om kwaliteit van leven dan de Scandinavische populatie in het algemeen.

Langetermijneffecten van uithuisplaatsing
Dit onderzoek schetst op basis van 32 studies de langetermijneffecten van een uithuisplaatsing van kinderen en jongeren in pleegzorg. Het blijkt dat er zorgwekkende resultaten zijn voor pleegkinderen op allerlei gebieden, zoals educatie en inkomen.

Psychosocial well-being of Flemish foster children during the COVID-19 lockdown
De lockdown tijdens de coronapandemie leidde tot positieve ontwikkelingen in het psychosociaal welzijn van Vlaamse pleegkinderen, zoals een verbeterde relatie tussen pleegkind en pleegouders. Ook het contact tussen pleegkind en ouders via videobellen zorgde voor een toename van het psychosociaal welbevinden van het pleegkind.